NL | FR | LU
Peoplesphere

Editoriaal – Een maatschappij van prestaties, een maatschappij van uitputting en verslavingen. Is het bedrijf verantwoordelijk of niet?

Het idee is vastgesteld en wordt gesteund door de instellingen wanneer de Verenigde Naties, via hun speciale rapport over mensenrechten en extreme armoede, stellen dat onze samenleving die ‘geobsedeerd’ is door groei leidt tot een economie van burn-out en armoede en daarom lijdt onder een dramatische situatie op het gebied van geestelijke gezondheid.
De economie – en in het verlengde daarvan de dagelijkse realiteit van onze bedrijven – is schuldig aan de meeste van onze kwalen… Dat is moeilijk te horen als je, zoals wij, gelooft in de positieve waarden van zelfontplooiing, in de sociale banden die werk helpt te creëren en te onderhouden, en in de duidelijke bijdrage van bedrijven aan het verbeteren van onze levenskwaliteit… Een lastig onderwerp, nietwaar? Daar gaan we.

We betwisten niet de mogelijke excessen van onze economische modellen, waarvan het uiteindelijke doel prestaties zijn. We kunnen ook niet ontkennen dat er een mooie (kleine) verzameling managers bestaat die op zijn minst giftig en op zijn slechtst gevaarlijk zijn. En we willen het probleem van verslavingen niet reduceren tot een opeenstapeling van persoonlijke en professionele gebreken waar elk individu mee om moet gaan. Alcohol, drugs en overmedicatie zijn allemaal realiteiten, ook op het werk. Laten we even de tijd nemen om te decoderen en te handelen.

Obsessie voor groei of overlevingsinstinct?

Presteren ten koste van alles lijkt dus centraal te staan. En de druk die dit legt op werknemers, te beginnen met de meest kwetsbaren onder hen. Zitten we gevangen in een spiraal waar we geen controle meer over hebben?
Niet alle managers zijn bereid om de relatie tussen werknemers en prestaties in goede banen te leiden. Toch zijn prestaties direct gekoppeld aan de kwaliteit van hun management. Soms werkt het als een beschermend schild, soms als een katalysator om het te vertalen in begrijpelijke en motiverende termen. Wanneer de druk om te presteren niet wordt gefilterd, kan deze teams met een schokkende brutaliteit treffen.

Dat gezegd hebbende, moeten we het eens worden over de motivatie achter deze zoektocht naar prestaties. In veel gevallen – vooral bij kleine en middelgrote organisaties en de vrijwilligerssector – gaat het niet om groei, maar gewoon om overleven!

Laten we realistisch zijn! In sectoren zoals de horeca en de bouw – die structureel in crisis verkeren en waarvan bekend is dat er veel personeel werkt dat ernstig verslaafd is aan de hardste drugs – worden inefficiëntie en slecht management snel afgestraft met het volledig stopzetten van activiteiten. Prestaties opgeven? Daar is gewoon geen sprake van. Het bedrijf leeft van prestaties. Om het nog duidelijker te zeggen: zonder prestaties ben je dood.

Is het bedrijf verantwoordelijk voor de stoornissen en verslavingen van zijn werknemers?

De speciale VN-rapporteur voor mensenrechten en extreme armoede, de Belg Olivier De Schutter, wijst er terecht op dat “het mogelijk is om uit deze vicieuze cirkels te breken, op voorwaarde dat we meer nadruk leggen op welzijn dan op de nooit aflatende zoektocht naar economische groei. We moeten verder gaan dan alleen medische ondersteuning bieden aan mensen die kampen met depressie en angst, en weigeren alleen de symptomen te behandelen.

Onze bedrijven zijn niet vrijgesteld van de taak om (opnieuw) verantwoordelijkheid te nemen voor het verbeteren en financieren van het welzijn van werknemers en hun gezinnen. Sterker nog, de meeste van onze organisaties nemen dit op zich met grote oprechtheid en aanzienlijke middelen.

Is dit een schuldbekentenis terwijl alle onderzoeken en gewoon het luisteren naar onze collega’s ons laten zien dat de privésfeer altijd een bepalende factor is in de perceptie van psychosociale stress? Nee, het bedrijf is niet altijd de hoofdoorzaak. In feite is het dat zelden. En desondanks zien we ze elke dag meer investeren in geestelijke gezondheid en in meerdere ondersteuningssystemen ten behoeve van hun werknemers.

Voldoening en plezier in prestaties en inspanningen

Onze kantoren en magazijnen zijn geen martelkamers of sportstadions. En het streven naar prestaties is niet voorbehouden aan uitzonderlijke sporters. Bedrijfsprestaties zijn iets heel anders. Het is een universele drijvende kracht die van toepassing is op een oneindig aantal activiteiten. Daarom is het de basis van de meeste collectieve projecten.

De positieve visie op People Management die we delen, is onder andere gebaseerd op het creëren van kansen voor iedereen om zijn potentieel te benutten, in een rustige en ambitieuze omgeving. En om deze visie in de praktijk te brengen, zijn we nog nooit superhelden tegengekomen die wonderen kunnen verrichten. We zijn alleen teams tegengekomen die besluiten samen te komen en het tij te keren wanneer dat nodig is en wanneer het welzijn van het geheel voorrang krijgt op individuele belangen. Juist dan is het begrip prestatie (en inspanning) zo relevant en noodzakelijk.

Laten we dus tegelijkertijd ambitieus en nuchter blijven. Elke dag bespreken we manieren om onze werknemers unieke ervaringen te bieden. En ondertussen komen we overal om ons heen collega’s tegen die verslaafd zijn geraakt aan angstremmers, antidepressiva, alcohol, cocaïne en zoveel andere verslavende middelen.

Het fenomeen is aan de orde van de dag. We sluiten geen oogje dicht. Zouden we er meer aandacht aan moeten besteden dan nu het geval is? Zonder twijfel. En moeten we het economische prestatiemodel opgeven dat ons in staat stelt om mensen in nood te helpen? Zeker niet.

Jean-Paul Erhard

This website is brought to you by Quasargaming.com's online Fruitautomaten games such as Speelautomaten and Gokautomaten.