Het systeem herzien in het licht van ouderschap en gendergelijkheid, zou de taakverdeling binnen het gezin veranderen en zo de aanwezigheid van vrouwen op de arbeidsmarkt versterken en tegemoetkomen van de vraag van mannen om zich meer te kunnen toeleggen op hun gezin.

Vandaag de dag is het verlofsysteem een pijler geworden van de verzoening van werk en privéleven en dus van de gelijkheid van vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit de studie die het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen voerde rond de genderdimensie in verlofsystemen in België.

De uitdaging zowel voor vrouwen als voor mannen is om het privéleven en werk te proberen verzoenen. Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen is van mening dat ons huidige verlofsysteem herzien moet worden in het licht van ouderschap en gendergelijkheid. Historisch gezien werden de meeste verlofstelsels en arbeidstijdregelingen in het leven geroepen onder de invloed van een traditionele voorstelling van het moederschap. Dat is een van de redenen waarom vrouwen nog steeds de overgrote meerderheid van de gebruikers van verloven zijn (67%). Vrouwen lijken ook makkelijker halftijds of voltijds verlof op te nemen dan mannen (80% van de vrouwen en 20% van de mannen). Desondanks stijgt het aantal mannen dat hun werktijd beperkt om gezinstaken op te nemen voortdurend. Wat het vaderschapsverlof betreft, zijn er twee opvallende evoluties. Tussen 2004 en 2017 is het aantal gebruikers bijna verdriedubbeld, van 24 000 naar 70 000. De grootste stijging wordt vastgesteld bij de mannen, waarvan het aantal in minder dan 15 jaar met 500% is toegenomen .

Het huidige verlofsysteem biedt een op maat gemaakt arsenaal van verlofsystemen voor alle werknemers en werkneemsters, maar heeft het nadeel dat het complex en weinig transparant is. Het Instituut zou willen nadenken over een globale en gecentraliseerde hervorming van de verschillende verloven met behoud van de verworven rechten. Dit verlof voor ouders zou verschillende doelstellingen moeten hebben: de combinatie van gezins- en beroepsleven van ouders vergemakkelijken, de aanwezigheid van vrouwen op de arbeidsmarkt versterken en de gelijkheid van vrouwen en mannen in de privésfeer versterken.

“Het is noodzakelijk dat er een verandering komt in de organisatie van het privéleven om vrouwen en mannen toe te laten een loopbaan uit te bouwen en toch nog kunnen zorgen voor hun kinderen of voor hulpbehoevende naasten. Meer gelijkheid in de professionele context leidt tot meer gelijkheid in de privésfeer”, stelt Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen.

Vaderschap als beschermd criterium

Het Instituut beveelt de Belgische overheid aan om ‘ouderschap’ toe te voegen aan de lijst met beschermde criteria tegen de discriminatie op grond van geslacht, zoals dat al geldt voor zwangerschap en moederschap. Deze toevoeging is noodzakelijk om de gelijkheid tussen vrouwen en mannen te bevorderen en discriminatie op grond van ouderschap op de werkvloer tegen te gaan. Momenteel zijn enkel vrouwen beschermd tegen een ongunstige behandeling wanneer ze ouderschapsverlof aanvragen of opnemen. Onder een ongunstige behandeling valt bijvoorbeeld de geleidelijke uitsluiting van een werknemer of werkneemster, de terugkeer naar een ander functie dan voor het verlof, enz. De toevoeging van het criterium ‘ouderschap’ zou op die manier dezelfde bescherming bieden voor mannen als voor vrouwen.

Bron : Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen