Qua woon-werkverkeer scoren we hoog: zowel naar kilometers als qua tijd zijn we Europees kampioen. Gemiddeld leggen de Belgen 39 kilometer af voor het traject heen en terug; de gemiddelde pendeltijd bedraagt 53 minuten per dag. Dat zijn de hoogste cijfers van alle ondervraagde landen. Een op vijf Belgen is ontevreden over de pendeltijd. Een op de drie ervaart het als tijdverlies. Nauwelijks een op de tien kan productief zijn tijdens het traject.

Dit weten we uit het jaarlijks internationaal onderzoek van HR-specialist SD Worx bij 18.000 werknemers. In totaal brengt SD Worx zo 18 landen in kaart. In België werden opnieuw meer dan 1.000 Belgen bevraagd.

Klein land met geografisch de meest mobiele werknemers

Samen met de werknemers in Denemarken en Italië leggen de Belgen de meeste kilometers woon-werkverkeer af. Gemiddeld gezien wonen Belgen het verst van het werk, want met bijna 40 kilometer heen en terug per dag (39 km) zijn we de kampioen in pendelafstand. Ook de Denen en de Italianen scoren bovengemiddeld (37 kilometer heen en terug). De Nederlanders, de Ieren en de Slovenen volgen met 34 kilometer heen en terug per dag.

De helft van de Belgen doet 25 km per dag heen en terug naar het werk; dit is de hoogste mediaan van alle ondervraagde Europese landen, maar qua kilometers worden we op de voet gevolgd door de Nederlanders en de Slovenen: de helft van de werknemers doen daar door de band genomen ook 24 kilometer (heen en terug). Gemiddeld zijn we bereid om zo goed als 48 km heen en terug te rijden (40 km is het Europees gemiddelde). Enkel in landen als Denemarken, Finland en Slovenië (52 km) is er nog een grotere bereidheid qua woon-werkkilometers, maar dat zien we nog niet in afgelegde kilometers.

Een op vijf Belgen is ontevreden over de pendeltijd

Ook qua tijd in het (woon-werk) -verkeer zijn de Belgen kampioen: België spant de kroon met 53 minuten (heen en terug), gevolgd door de Zweden, de Roemenen en de werknemers in het Verenigd Koninkrijk met 52 minuten, maar dan volgen de Italianen en de Denen met respectievelijk 51 en 50 minuten heen en terug. Bij de Kroaten, Slovenen en Spanjaarden blijft het rond de 40 minuten gemiddeld. De helft van de Belgen rijdt 40 minuten heen en terug; deze mediaan is de hoogste van Europa, maar deze geldt ook voor uitgestrekte landen als Denemarken, Finland, Duitsland, Ierland, Italië.

De maximale pendeltijd waartoe medewerkers bereid zijn, verschilt ook per land: Finnen en de Zweden springen eruit met respectievelijk 63 en 62 minuten. Daarna volgen de Belgen, de Denen en de Engelsen met 60 minuten. De grootste groep wil met andere woorden maximaal een uur spenderen aan woon-werkverkeer. Helemaal aan het andere uiterste zitten de Kroaten die hun woon-werkverkeer liefst beperken tot minder dan een half uur per dag (26 minuten).

Veerle Michiels, mobiliteitsexpert en juridisch adviseur bij SD Worx: “Twee op de drie Belgen (66%) zijn tevreden over de afstand van het woon-werktraject. Belgen bewijzen best wel geografisch mobiel te zijn in kilometers woon-werkverkeer: die hoge bereidheid om zich te verplaatsen is positief voor de arbeidsmarkt. Anderzijds speelt ook de pendeltijd natuurlijk een rol. Een op vijf is ontevreden over de pendeltijd. Dat kan meespelen bij de keuze om van werkgever te veranderen. De belangrijkste reden hiervoor blijft het salaris, maar ook bereikbaarheid en afstand spelen een rol, weten we uit dezelfde studie.” 

De specialist vervolgt: “Een op drie Belgen ervaart woon-werkverkeer als tijdverspilling. Acht op de tien Belgen kunnen niet productief zijn tijdens het traject. Mogelijk zit daar nog verbeterpotentieel in, naast de bestaande oplossing van gedeeltelijk thuiswerk. Minder dan een op tien Belgen zegt geen regelmatig woon-werkverkeer te kennen.”

Eén op drie Belgen ervaart woon-werkverkeer als tijdverspilling

Een op de drie Belgen (30%) heeft het gevoel tijd te verspillen tijdens woon-werkverkeer; dat is in lijn met andere Europese landen. Enkel in Italië (38%), Ierland (37%) en Roemenië (37%) hebben nog meer mensen dat gevoel. Het Verenigd Koninkrijk springt er positief uit: minder dan een op de tien werknemers (9%) heeft het gevoel tijd te verspillen.

Bijna acht op de tien Belgen (77%) kunnen ook niet echt werken tijdens hun woon-werkverkeer. Slechts 12% van de Belgen slagen daar wel in. Dit is beduidend minder dan in andere landen. Koplopers zijn Ierland (22%), het Verenigd Koninkrijk (20%) Polen (19%), Slovenië (19%) en Roemenië (18%). “Het is in het Verenigd Koninkrijk heel gebruikelijk om business calls aan te nemen of om op de laptop te werken tijdens het woon-werktraject. Het helpt natuurlijk dat er in de meeste treinen wifi aanwezig is, zeker op de langere trajecten”, vult Veerle Michiels aan.

Ook opvallend: een op tien Belgen kent geen regulier woon-werkverkeer. Dit is iets lager dan gemiddeld in Europa. Landen als Italië (27%) en het Verenigd Koninkrijk (23%) springen eruit, met het hoogste percentage werknemers zonder regelmatig woon-werkverkeer. Ook in uitgestrekte landen als Zweden (18%), Ierland (17%) en Finland (16%) tellen meer werknemers die niet regelmatig het woon-werktraject afleggen, terwijl dat in Servië (5%), Oostenrijk (7%) en Kroatië (8%) eerder ongewoon is.

Bron: SD Worx – De analyse van de meest recente enquête, de ‘Navigator Series’, biedt organisaties een kompas om door de uitdagingen van HR en payroll te navigeren. De enquête werd in februari 2024 uitgevoerd in 18 Europese landen: Oostenrijk, België, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Ierland, Kroatië, Nederland, Noorwegen, Polen, Roemenië, Servië, Slovenië, Spanje, het VK en Zweden. In totaal werden 18.000 werknemers ondervraagd. De resultaten zijn gewogen en garanderen een betrouwbare weergave van de arbeidsmarkt in elk land.