Het bedrijf Heidrick & Struggles publiceerde de nieuwste editie van zijn “Route to the Top”-studie. Deze studie analyseert CEO-profielen van ’s werelds grootste beursgenoteerde bedrijven, inclusief leiders van de BEL 20. In een onzekere en voortdurend veranderende omgeving is het belangrijk aandacht te hebben voor de evolutie van deze positie, die essentieel is voor de goede werking van zowel het bedrijf als de lokale economie. Volgens dit rapport en de bijbehorende cijfers vond er de laatste jaren een paradigmaverschuiving plaats, waardoor de vaardigheden en persoonlijkheidskenmerken die van een CEO van een beursgenoteerd bedrijf worden verwacht, ingrijpend zijn veranderd.

Volgens de studie worden de BEL 20-ondernemingen in de eerste plaats gekenmerkt door het parcours van hun CEO’s, die internationale ervaring hebben en/of ervaring in een andere sector voordat ze in België aan de slag gaan. België staat wereldwijd in de top 5 van landen met CEO’s met eerdere ervaring in een andere sector (43%), maar is wereldwijd nummer 1 met 65% als het gaat over CEO’s met eerdere ervaring in het buitenland. In vergelijking met onze buurlanden telt België dubbel zoveel CEO’s met buitenlandse ervaring als Frankrijk (30%), Nederland (35%) en het wereldwijde gemiddelde (34%). Het is ook opmerkelijk dat slechts een kwart van de BEL20-CEO’s van buitenlandse origine is (26%). Dit geeft aan dat de Belgische bedrijfsleiders in het buitenland ervaring hebben opgedaan en vervolgens terugkeren naar België.

Volgens Heidrick & Struggles zijn er een aantal redenen waarom dit één van de unieke, sterke punten van België is. Als Europese hoofdstad komen Belgen vaak in contact met andere nationaliteiten, waardoor ze van nature openstaan voor andere culturen. Bovendien is België door zijn centrale ligging in Europa zeer toegankelijk, met een sterk ontwikkelde internationale infrastructuur die de komst en integratie van andere nationaliteiten vergemakkelijkt. Heidrick & Struggles benadrukt bovendien dat België zeer capabele leidinggevenden aantrekt, maar ook hoogwaardige Belgische CEO’s afvaardigt. Dit is vooral te danken aan de meertaligheid van de Belgische leiders, ongeacht of ze in België of in het buitenland werken.

Marie-Hélène De Coster, Partner bij Heidrick & Struggles BeLux, ziet een logische verklaring voor de intersectorale ervaring: “De functies van een CEO zijn tegenwoordig veel meer intersectoraal dan in het verleden. Aspecten zoals digitale ontwikkeling, de implementatie van AI en duurzame ontwikkeling maken nu integraal deel uit van de bezorgdheden van een CEO en zijn of haar raad van bestuur, ongeacht de sector en zijn specifieke kenmerken.”

Volgens het bureau gespecialiseerd in Leadership Consulting is de combinatie van diverse ervaringen een onmiskenbare troef en een antwoord op de nieuwe uitdagingen van de snel evoluerende functie. De verwachtingen van een CEO zijn daarom multidimensionaal en evolueren elk jaar. Heidrick & Struggles spreekt dan ook liever van de ‘Chief Everything Officer’.

“Wanneer we het intersectorale aspect combineren met buitenlandse ervaring, levert dat exponentiële rijkdom en toegevoegde waarde op. Iemand die diverse ervaringen heeft opgedaan in het buitenland en in een andere sector, beschikt over een veel bredere, holistische kijk. Hun vermogen om te luisteren, het woord te nemen, open te staan en vooral om uiteenlopende ideeën te verzamelen, zal verder ontwikkeld worden. De bedrijven van vandaag vertegenwoordigen een veelheid aan sociale en economische spelers, en de CEO kan niet langer alle instrumenten van het orkest spelen. Hij/zij moet de muzikanten begeleiden en ervoor zorgen dat hij/zij elk instrument kan horen,” voegt Marie-Hélène De Coster toe.

Successieplanning wint aan populariteit in de BEL 20

Volgens dezelfde studie van Heidrick & Struggles werkten veel BEL 20-CEO’s al voor hetzelfde bedrijf voordat ze aan het hoofd kwamen te staan. Zeven van de tien CEO’s (70%) maakten al deel uit van de organisatie vooraleer ze CEO werden. België staat hiermee op de tweede plaats in de wereldranglijst, net na Ierland. Bovendien is 61% van de leiders van BEL 20-bedrijven meer dan een jaar voor hun aanstelling al bij het bedrijf gestart. Dit is het resultaat van een effectieve successieplanning binnen bedrijven die vaak leidt tot interne promotie.

“De successieplanning bestaat uit het uitstippelen van trajecten voor CEO-kandidaten, met een focus op het promoten van interne kandidaten en het tijdig identificeren van ontbrekende vaardigheden om ervoor te zorgen dat ze die nog verwerven of ontwikkelen. Deze interne opvolging gaat vaak gepaard met het evalueren van potentieel extern talent,” legt Marie-Hélène De Coster  uit.

Heidrick & Struggles merkt ook op dat de opvolging van een CEO een prioriteit is geworden op de agenda van de meeste raden van bestuur, dit vanwege de voortdurend onzekere omgeving en de nadelen van het ontbreken van zo’n plan. Een slechte opvolging kan immers een negatieve invloed hebben op de bedrijfsvoering en het imago van het bedrijf, en het kan ook leiden tot een verlies van vertrouwen bij de stakeholders.

“Een goede successieplanning waarborgt de continuïteit en een soepele overgang van kennis tussen twee bedrijfsleiders. Dat plan hoeft niet per se een precieze vertrekdatum en tijdschema te hebben. Het kan doorlopend geëvalueerd worden en integraal deel uitmaken van het risicobeheer, in het geval dat een leider plots zou vertrekken,” voegt Marie-Hélène De Coster toe.

Slechts een derde van de huidige CEO’s was al eerder bedrijfsleider

De studie van Heidrick & Struggles toont ook aan dat België, in vergelijking met andere landen, minder belang hecht aan de vorige functie van een CEO. Slechts een derde van de huidige BEL 20-CEO’s (30%) was al eerder bedrijfsleider. Ter vergelijking, dit is de helft minder dan de CEO’s in Finland (60%), die het beste presteren op de Europese markt. Bij de BEL 20-CEO’s is slechts 4% COO geweest (5x minder dan het wereldwijde gemiddelde) en 22% CFO (vergelijkbaar met het wereldwijde gemiddelde).

Volgens Marie-Hélène De Coster zijn deze cijfers logisch vanwege het toenemende belang van de eerdergenoemde internationale en intersectorale ervaringen, maar ook vanwege de steeds populairdere successieplanning die het gebrek aan vaardigheden buiten een specifieke functie aanpakt. Dit biedt bedrijven een veel bredere waaier aan talenten.

Kortom, in een veranderende wereld staat het belang van internationale en intersectorale ervaring centraal bij de overwegingen van een CEO-kandidaat in België. Deze bevinding benadrukt de verschuiving naar de rol van “Chief Everything Officer”, waar de diversiteit aan ervaringen, openheid en creativiteit essentieel zijn. België illustreert deze trend met zijn CEO’s die hun leiderschap in het buitenland hebben verrijkt alvorens terug te keren, wat aantoont dat een gevarieerd carrièrepad iemand naar de top kan leiden.

“Niet gepromoveerd worden tot CEO betekent niet dat de kandidaat niet competent is, het betekent simpelweg dat hij of zij op dat moment niet de juiste persoon is voor de ontwikkeling van het bedrijf. De successieplanning die Belgische bedrijven hanteren, ondersteunt deze visie en toont aan dat succes niet alleen afhangt van waar men vandaan komt, maar ook van de professionele en persoonlijke vaardigheden en ervaringen. Zo positioneert België zich als een voorbeeld van innovatief en flexibel leiderschap, klaar om de uitdagingen van morgen aan te gaan,” besluit Marie-Hélène De Coster.

Bron: Heidrick & Struggles – de editie van dit jaar van het ‘Route to the Top’-rapport is gebaseerd op een analyse van 1.221 CEO-profielen van de grootste bedrijven in 27 markten over de hele wereld. De gegevens weerspiegelen CEO’s op 30 juni 2023 en de analyse vond plaats op 1 september 2023.