Ongevallen met machines blijven een zorgwekkend probleem in diverse sectoren, ondanks het bestaande wettelijk kader en veiligheidsnormen. N.a.v. de ‘Werelddag voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk’ legt verzekeraar AXA met eigen cijfers, met cijfers van Fedris, en in samenwerking met inspectiebedrijf Vinçotte, nogmaals de nadruk op de noodzaak om de veiligheid rondom machinegebruik continu te verbeteren.

In 2023 registreerde men in België maar liefst 132.009 arbeidsongevallen, waarvan bijna 5% gerelateerd aan machines en uitrustingen, zoals vaste transportbanden.

De top 5 van ongevallen met machines in België bestaat uit:

• Vaste transportbanden: 14%
• Machines voor conditioneren en verpakken: 13%
• Bewerkingsmachines (snijden, splijten, snoeien): 9%
• Bewerkingsmachines voor schaven, frezen en slijpen: 9%
• Machines voor het bewerken van materialen (breken, vermalen, filteren, scheiden, mengen, kneden): 7%

De helft van de letsels betreft daarbij handen en vingers. De vermelde percentages weerspiegelen zich ook in de portefeuille van AXA, wat resulteert in een gemiddelde van 80 voltijdse werknemers die jaarlijks afwezig zijn door dit type van ongevallen, naast gemiddeld één dodelijk slachtoffer per jaar. Bij de aard van de letsels blijkt gelukkig dat bijna 1 op de 3 slechts oppervlakkige letsels, ontwrichtingen en verstuikingen zijn. Maar er zijn ook meldingen van amputaties, die in 2% van de gevallen voorkomen.

AXA benadrukt het belang van correct ingevulde arbeidsongevallenaangiften, wat niet alleen zorgt voor een vlottere afhandeling van ongevallen, maar ook voor nauwkeurigere data die essentieel zijn voor de preventie van arbeidsongevallen. Gerichte preventie is één van de belangrijkste ambities van het huidige onderzoek.

Luc Bosschaert, Safety Advisor bij AXA: “Bijna 50% van de ongevallen doet zich voor bij werknemers met minder dan 2 jaar ervaring in het bedrijf. Dit benadrukt de noodzaak voor een goede opleiding, instructies en opvolging van deze werknemers. Verontrustend is dat het bij 1 op 4 ongevallen (26%) om slachtoffers gaat die minder dan 1 jaar in dienst zijn. Daarnaast komt 1 op 8 ongevallen voor bij werknemers jonger dan 25 jaar, met een gemiddelde afwezigheid van een maand”.

Een diepteanalyse van 50 ongevallen toont aan dat de meeste incidenten plaatsvinden tijdens het bedienen van machines, met situaties waarin medewerkers in de gevarenzone komen, vaak door een gebrek aan afscherming of onjuiste procedures. In 72% van de ongevallen bevond het slachtoffer zich in de gevarenzone.

Ondanks het uitgebreide bestaande wetgevende kader om machineveiligheid in Europa te garanderen, stelt Vinçotte tijdens veiligheidsonderzoeken van machines nog steeds vast dat heel wat van de onderzochte machines belangrijke veiligheidsrisico’s vertonen. “Geen of onvoldoende afscherming van bewegende delen is de meest voorkomende inbreuk. Meer dan 30% van de inbreuken of risico’s, is er direct of indirect aan te wijten. Het belang van afscherming en van het naleven van de LOTOTO-procedures (Lockout/Tagout) is daarom essentieel om de veiligheid van operatoren en onderhoudspersoneel te waarborgen”, zegt Philip Pierloz, Product Manager Safety of Machinery.

Als verzekeraar, maar ook als actieve promotor van preventiemaatregelen roept AXA dan ook alle bedrijven op om prioriteit te geven aan de veiligheid van hun werknemers: “Laat ons allen samenwerken aan een cultuur van veiligheid en preventie. De nieuwe Europese Machineverordening biedt alvast een kans om een significante stap voorwaarts te zetten in het verbeteren van de veiligheid op de werkvloer”, besluiten Luc Bosschaert, Safety Advisor bij AXA en Philip Pierloz, Product Manager Safety of Machinery.

Bron: Axa