Duurzame terugkeer naar werk na een burn-out of depressie is van belang voor het individu én voor onze maatschappij. Nieuw onderzoek aan de KU Leuven met de steun van AXA Research Fund, het AXA Mind Health rapport, en in samenwerking met Lode Godderis (Professor Arbeidsgeneeskunde en CEO IDEWE) toont aan dat er aanhoudende aandacht en ondersteuning nodig is na de terugkeer naar werk: 28% van de werkhervatters hervalt binnen het jaar.

Psychische stoornissen zijn een van de belangrijkste oorzaken van langdurig ziekteverzuim in België. Maar liefst 38% van de personen in invaliditeit kampt met psychische problemen, waarvan 68% met een burn-out of depressie. Het recente AXA Mind Health rapport toont verder aan dat 30% van de Belgen bezorgd is over mentale gezondheidsproblemen en dat 8 op de 10 werknemers last hebben van werkstress. In het bijzonder jongvolwassenen worden getroffen, waarvan 43% aangeeft met psychische problemen te kampen. De helft van de Belgen verwacht dat hun werkgever ondersteuning biedt op het gebied van mentale gezondheid, een percentage dat stijgt tot 65% bij jongvolwassen.

Symptomen van angst en depressie bepalen mee de waarschijnlijkheid van herval

De terugkeer naar werk verloopt vaak moeizaam en wordt gekenmerkt door herval en een verminderd werkvermogen, het mentale en fysieke vermogen van een persoon om zijn werk te doen en aan de eisen van het werk te voldoen.

De mate van de symptomen van angst en depressie op het moment van terugkeer naar werk, zijn voorspellers voor herval in de 12 maanden na werkhervatting. Daarnaast bepaalt de verwachting van toekomstig ziekteverzuim mee de werkbaarheid van de werknemer drie maanden na terugkeer. Andere factoren zoals sociale steun van naasten, leeftijd en symptomen van angst, depressie en burn-out tonen ook samenhang met het werkvermogen op langere termijn.

Blijvende opvolging is cruciaal

Duurzame werkhervatting is geen eenmalig moment, maar een proces dat voortdurende opvolging vereist. Werkgevers, collega’s, hulpverleners en de persoonlijke omgeving spelen hierin een sleutelrol. De inzichten uit dit onderzoek bieden concrete handvatten voor beleid en praktijk, met als doel: een werkcultuur waarin psychisch welzijn bespreekbaar is en waarin mensen écht duurzaam kunnen terugkeren.

Prof dr Lode Godderis (KU Leuven – CEO IDEWE): “Naar werk terugkeren na ziekte is geen eindpunt, maar een proces dat zorgvuldige voorbereiding en opvolging vraagt. We moeten niet alleen onderzoeken wat mogelijk en haalbaar is, maar ook de gemaakte afspraken duurzaam opvolgen. Te vaak hervallen mensen op het werk in oude patronen omdat structurele ondersteuning na werkhervatting ontbreekt.”

Waar hebben de werknemers nood aan bij hun terugkeer?

Tijdens het kwalitatieve luik van het onderzoek werd het belang van goede communicatie met de werkomgeving benadrukt als nood voor een duurzame terugkeer. Het co-creatieproces met werknemers en leidinggevenden resulteerde in een praktisch en flexibel communicatie-instrument dat duurzame werkhervatting ondersteunt. Het instrument, dat momenteel de vorm heeft van een leidraad of invuldocument, faciliteert open gesprekken over onder meer:

• Praktische werkafspraken
• Noodzakelijke aanpassingen op de werkvloer
• Signalen van overbelasting
• Preventieve maatregelen

Lode Godderis: “Cruciaal is dat dit instrument niet alleen bij de terugkeer wordt ingezet, maar ook in de opvolging nadien. Zo blijft het gesprek over de noden van de werknemer levendig en actueel in de maanden na terugkeer.”

Bron: IDEWE – De studie ‘Duurzame werkhervatting na een burn-out of een depressie’ is afgerond en momenteel in het proces van publicatie. In deze studie werden personen met een burn-out, depressie of angststoornis één jaar opgevolgd na hun terugkeer naar werk om te bepalen wat de duurzaamheid van deze terugkeer bepaalt. Ze werden opgevolgd met een vragenlijstonderzoek. Daarnaast werd een kwalitatief co-creatieproces uitgevoerd om te bepalen welke noden er zijn voor duurzame terugkeer en hoe hieraan tegemoet kan gekomen worden op de werkvloer.