Voor elk van de drie gewesten komen er per 1 000 bestaande jobs jaarlijks bruto 57 nieuwe jobs bij. In Vlaanderen scoort Limburg afgetekend hoger met 72 nieuwe jobs per 1 000 bestaande jobs. In Wallonië leidt de provincie Waals-Brabant het klassement met 75 nieuwe jobs per 1 000 bestaande jobs. Deze dynamiek voor de gewesten en provincies kon voor het eerst worden geanalyseerd op basis van de plaats van de tewerkstelling in het kader van Dynam-Reg, een samenwerkingsverband van RSZ, HIVA KU Leuven en drie gewestelijke instellingen BISA, IWEPS en Departement Werk en Sociale Economie.

Om een juister en dieper beeld van de dynamiek in de arbeidsmarkt te krijgen hebben de onderzoekers ingezoomd op de componenten die de netto-evolutie drijven. “Als we naar de bruto jobtoename kijken, dat zijn de nieuwe jobs zonder de bestaande en verdwenen jobs, dan zien we dat de drie gewesten het even goed doen”, zegt professor en arbeidsmarktexpert Ludo Struyven (KU Leuven).De bruto jobtoename in de 3 Gewesten was in de periode 2015-2016 vrijwel identiek: per 1000  jobs kwamen er 58 bij in het Waals Gewest, 57 in het Vlaams Gewest en 56 in het Brussels Gewest. In diezelfde periode was ook de jobafname in het Vlaams en Waals Gewest quasi gelijk: er verdwenen 43 jobs per 1000 bestaande jobs, zodat er netto 15 jobs per 1000 bijkwamen (netto +1,5%).

Brussel kent meer dynamiek die ook de andere gewesten ten goede komt   

In het Brussels Gewest verdwenen er 55 jobs per 1 000 bestaande jobs wat leidde tot een beperktere netto-toename van het aantal jobs in het Brussel Gewest (netto  +0,1%). Dat wil niet zeggen dat er meer werknemers het bedrijf verlieten. Wel zien we voor Brussel een groter effect van interne verschuivingen van personeel: werknemers blijven wel binnen dezelfde onderneming tewerkgesteld maar niet meer in hetzelfde Gewest. Dat komt onder meer omdat er meer multiregionale ondernemingen zijn gehuisvest in het Brussels gewest, d.i. ondernemingen in Brussel en één of meer vestigingen in Vlaanderen en/of Wallonië. Voor die ondernemingen zien we typisch zowel inwaartse als uitwaartse interne verschuivingen van werknemers. Uitwaarts vanuit Brussel, verschuiven werknemers vooral in de sectoren van ondersteunende diensten aan gebouwen, financiële dienstverlening, openbaar bestuur en bouw. Inwaarts naar Brussel verschuiven werknemers vooral in de logistieke sector en de gezondheidszorg. Het saldo van in- en uitwaartse bewegingen maakt dat de netto-evolutie voor Brussel 0,5 procentpunten naar omlaag wordt gedrukt.

Limburg en Waals-Brabant als provinciale trekkers van jobgroei 

In alle provincies van het land is de jaarlijkse netto-evolutie positief. De grootste bruto toename van jobs zien we voor de provincies Limburg en Waals-Brabant. In Vlaanderen moet de provincie Antwerpen ook de provincie Vlaams-Brabant laten voorgaan. In het Franstalig landsgedeelte volgen na de provincie Waals-Brabant de provincies Namen en Luxemburg. “Deze verschillen zijn vooral te verklaren door de sectorale samenstelling”, aldus Dynam-onderzoeker Tim Goesaert.

De meeste sectoren gaan er op vooruit qua netto-evolutie. De bruto jobtoename in de ondersteunende sectoren, zoals uitzend, reiniging of beveiliging, is meer uitgesproken in volgende provincies: Limburg (+13,5 % bruto, of 135 per 1 000 bestaande jobs), Luik (+11,85 %), Namen (+15,8 %), Oost- en West-Vlaanderen (+10,4 en +9,75 %). Deze toename zit in hoofdzaak bij de grotere, multi-provinciale ondernemingen. De stijging in de gespecialiseerde diensten (activiteiten van hoofdkantoren, consultancy, …) is voornamelijk voelbaar bij de grotere, multi-provinciale werkgevers in Vlaams-Brabant (+4,4% bruto) en Waals-Brabant (+5,5 %). De industriële activiteiten gaan er netto overal licht op vooruit, behalve in Antwerpen, Henegouwen en Vlaams-Brabant. De stijging in de logistieke sectordoet zich vooral voor in Oost-Vlaanderen (+7,9 % bruto) en Limburg (+8,4 %). De stijging voor de financiële sector en computerconsultancy activiteiten en ICTvalt op voor Antwerpen.

De wetenschappers gingen voor dit onderzoek aan de slag met ruwe data van de RSZ die vervolgens gecorrigeerd werden voor schijnbare veranderingen in de tewerkstelling als gevolg van een fusie of verandering van statuut van een bedrijf. Zonder deze zogenoemde Dynam-correctie zouden de cijfers een aanzienlijke overschatting bevatten.

Goesaert, T. & Struyven, L. (2018). Arbeidsmarktdynamiek in en tussen de Belgische gewesten en provincies. Jaarlijkse bewegingen van jobs en werknemers op basis van de periode 2014 tot 2016. Dynam Review 2018/1. Leuven: HIVA KU Leuven.