Wat verandert er in 2021 voor bedrijven en hun werknemers? Traditioneel betekent de start van een nieuw jaar ook het begin van een pak nieuwe hr-maatregelen. In de eerste maanden van 2021 lopen er vooral veel coronamaatregelen door. Wat staat er ons te wachten op sociaaljuridisch vlak? SD Worx vat het voor je samen in dit handig overzicht.

1. Langer profiteren van de doelgroepvermindering eerste aanwerving
Na een moeilijk coronajaar betekent 2021 misschien wel de doorstart van je zaak. Om werkgevers te stimuleren snel extra jobs te creëren, wordt de doelgroepvermindering eerste aanwerving verlengd tot het einde van 2021.

Als je vandaag een eerste medewerker aanwerft, geniet je hierop een onbeperkte vrijstelling van basiswerkgeversbijdragen. Bovendien mag je dit voordeel elk kwartaal besteden aan een werknemer naar keuze – lees: de duurste.
De RSZ blijft wel streng toezien op de toepassingsvoorwaarden van de gunstregeling. Die blijven zoals nu:
– Je hebt nog nooit werknemers met RSZ tewerkgesteld of toch niet in de laatste vier kwartalen voor de aanwerving;
– Het gaat om een extra tewerkstelling, geen vervanging.

2. Verlenging van het geboorteverlof met 5 dagen
Vroeger kregen ouders bij de geboorte van een kind 10 dagen geboorteverlof. Dit wordt nu stapsgewijs uitgebreid. Vanaf 1 januari 2021 komen er al 5 dagen bij, vanaf 2023 hebben kersverse ouders recht op een totaal van 20 dagen.

Je werknemer zal dit geboorteverlof nog steeds vrij kunnen opnemen in de eerste 4 maanden na de bevalling. Vanaf dag 4 is de uitkering ten laste van het ziekenfonds. Deze uitbreiding brengt dus geen extra loonkosten met zich mee.

3. Interprofessioneel akkoord 2021 – 2022 in de maak
Om de twee jaar onderhandelen de sociale partners een interprofessioneel akkoord. De loonnorm staat dan steevast op de agenda. Die bepaalt hoeveel de loonkosten in de privésector gemiddeld mogen stijgen de daaropvolgende twee jaar.

Eens de loonnorm gekend is, starten de onderhandelingen op sectoraal vlak. Hoeveel de loonnorm voor de periode 2021-2022 zal bedragen is op dit ogenblik nog koffiedik kijken. Als de sociale partners niet tot een consensus komen, bepaalt de regering de loonnorm. Verwacht wordt dat de coronacrisis ook deze onderhandelingen zal bemoeilijken.

4. Nettolonen stijgen licht
Werknemers zien in 2021 hun nettoloon licht stijgen als gevolg van de jaarlijkse indexsprong. Vergeleken met de bruto maandlonen van 2020 gaat het slechts om luttele euro’s meer, gemiddeld zo’n 4 tot 8 euro afhankelijk van het statuut en de gezinssituatie van je betrokken werknemer.

5. Klokkenluiders voortaan beter beschermd
Een nieuwe Europese richtlijn voorziet een aantal minimumnormen om klokkenluiders beter te beschermen. Die regeling is voorzien voor personen die in een werkcontext (mogelijke) inbreuken vaststellen en melden op overheidsopdrachten, witwaspreventie, volksgezondheid, gegevensbescherming enz.

Ondernemingen vanaf 50 werknemers uit de private en publieke sector moeten tegen uiterlijk 17 december 2021 een intern meldingssysteem opzetten. Al is voor privébedrijven met 50 tot 249 werknemers nog uitstel mogelijk. Het is nog niet duidelijk hoe de Belgische regering deze richtlijn zal omzetten.

Bestaande klokkenluidersregelingen moeten worden afgestemd op de nieuwe Europese regelgeving.

6. Einde van de mobiliteitsvergoeding
Ook op het vlak van mobiliteit staat er in 2021 heel wat te gebeuren. Het doek valt definitief over de mobiliteitsvergoeding, waarbij werknemers sinds 2018 hun bedrijfswagen konden inruilen voor een fiscaal voordelige vergoeding.

Het belastbaar voordeel van alle aard op bedrijfswagens wordt vanaf 1 januari 2021 een tikkeltje anders berekend, afhankelijk van de CO²-referentie-uitstoot. Ook de CO²-solidariteitsbijdrage aan de RSZ wordt herzien.

Wie de overstap naar het federale mobiliteitsbudget overweegt, blijft voorlopig op zijn honger zitten. De regering heeft op dit moment andere katten te geselen. We blijven het voor jou opvolgen.

7. Phoenix.brussels: nieuwe aanwervingspremie voor werkgevers
Vanaf 1 januari maak je tot slot aanspraak op een gloednieuwe premie wanneer je een Brusselse werkzoekende aanwerft. Concreet moet je nieuwe medewerker in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wonen en bij Actiris ingeschreven zijn. Bovendien moet je aantonen dat je voor de nieuwe aanwerving geen andere werknemer tijdelijk werkloos hebt gesteld. Het bedrag van de premie varieert van 500 tot 800 euro naargelang het profiel van de werkzoekende:

• Hoogstens een getuigschrift van het hoger secundair onderwijs;
• Hooggekwalificeerd en jong;
• Of kunstenaar.

8. Coronamaatregelen die verder lopen in 2021
Over het steunpakket in het kader van de coronacrisis informeerden we je de voorbije maanden al uitgebreid. Veel van die maatregelen blijven in 2021 gewoondoorlopen. We herhalen de voornaamste in een notendop.

Financiële ondersteuningsmaatregelen:

• Coronawerkloosheid verlengd tot 31 maart 2021;
• Tijdelijke werkloosheid voor kinderopvang;
• Verlenging geldigheidsduur maaltijd- en andere cheques.

Maatregelen met als doel werkpieken op te vangen:

• Inschrijving als werkzoekende voor tijdelijk werklozen opgeschort;
• Onbeperkt bijklussen in essentiële sectoren en overuren;
• Fiscale gunstregeling voor grensarbeid verlengd;
• Studenten voordelig tewerkstellen in zorg en onderwijs;
• Werknemers eenvoudiger ter beschikking stellen aan essentiële sectoren;
• Opeenvolgende arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur voor tijdelijk werklozen.