Op 17 mei 2022 brachten de sociale partners in de Nationale Arbeidsraad een verdeeld advies uit over het voorontwerp van arbeidsdeal van de regering. Los van de krappe deadline die de sociale partners kregen en de complexiteit van de deal, kunnen werkgevers via het VBO toch fundamentele lessen trekken uit de manier waarop het verdeeld advies tot stand kwam. Lessen die ze vatten in 5 vragen aan de regering.

1. Hoe gaan we nu écht die 80% werkzaamheidsgraad bereiken?

Als hoofddoel van het relanceplan wil ons land een werkzaamheidsgraad van 80% bereiken. Dat we dat doel onmogelijk nog kunnen halen tegen de vooropgestelde deadline wordt elke dag pijnlijk duidelijker. Een ambitie is mooi, maar ze moet zich ook in de cijfers vertalen. Zo zou je op zijn minst een voorafgaandelijke impactanalyse van de arbeidsdeal verwachten, maar helaas. Nu kunnen we alleen nog vragen dat er alsnog zo’n tussentijdse analyse komt nadat de maatregelen een poos in voege zijn. Meer flexibiliteit voor de werkgevers, onder andere voor nachtwerk, en een écht activerend ontslagrecht zijn belangrijke stappen in de goede richting. Op voorwaarde dat ze niet verdrinken in de complexiteit van de uitvoering, de zware formaliteiten, strafsancties of bijkomende bescherming voor de werknemers. Fingers crossed!

2. Wanneer brengen we de wederzijdse rechten en plichten van werkgevers en werknemers in evenwicht?

Toen de regering ons de arbeidsdeal toelichtte, werden bedrijven steevast genoemd in relatie tot sancties, verplichtingen, boetes … Toen de werkgevers de regering polsten over de plichten uit hoofde van de werknemers, bleef het oorverdovend stil. Op de vakbonden na, die steigerden. Idem dito toen we het over de rechten van de werkgevers wilden hebben. Een voorbeeld. Bedrijven worden verplicht om elke werknemer vijf dagen opleidingsrecht te geven. Houdt de werkgever zich niet aan die plicht, dan vragen de vakbonden om, onder bepaalde omstandigheden, de gemiste opleidingsdagen om te zetten in betaalde vakantie. Is dat streven naar duurzame inzetbaarheid? Noem een kat een kat!

3. Waarom wordt elke vraag die de werknemer stelt, gekoppeld aan extra bescherming?

De arbeidsdeal voorziet een rist bijkomende vormen van werknemersflexibiliteit in de arbeidsorganisatie. Bij quasi elke vraag die de werknemer hierover stelt, wordt voorzien in bijkomende bescherming. Zijn er dan geen grenzen? Als het zo verdergaat wordt binnenkort elke werknemer, in om het even welk regime, in het om het even welke context extra beschermd.

4. Wanneer wordt het afbouwen van de administratieve overlast voor bedrijven een tastbare doelstelling?

De arbeidsdeal is doorspekt met bijkomende administratieve verplichtingen en bureaucratische regeltjes. En dat tegen het goede voornemen in van de regering om de administratieve lasten voor bedrijven drastisch te verminderen. ‘Walk your talk!’

5. Hoe belangrijk zijn de sociale partners écht voor deze regering?

De voorbije maanden werd de sociale partners advies gevraagd over de 14 thema’s van de arbeidsdeal. Na zes maanden onderhandelen op regeringsniveau kregen de sociale partners op hun beurt minder dan acht weken tijd. Bovendien moesten ze zich buigen over nog eens vijf bijkomende dossiers. Samen dus 19 thema’s op minder dan acht weken. De sociale partners kunnen samen veel bereiken, maar een realistisch tijdframe zou welkom zijn. In andere essentiële dossiers – zoals de Individual Learning Account – werden de sociale partners zelfs pas gehoord nadat ze zelf de vraag hadden gesteld aan de beleidscel. Nooit tevoren werd het advies van de sociale partners zo vaak als noodzakelijk vermeld in een regeerakkoord. Maar van die ambitie is maar weinig te merken op het terrein.

“Wat is de kracht van maatregelen als we ze verdrinken in de complexiteit van de uitvoering?” We leggen onze vijf vragen graag voor aan de minister van Werk en de regering. Het ligt in hun handen om de arbeidsdeal te finaliseren. We roepen op om met de bovenstaande bekommernissen van de werkgevers terdege rekening te houden. Zoniet wordt de werkzaamheidsgraad van 80% een lege doos!

Bron: VBO – Competentiecentrum Werk & Sociale Zekerheid