“Als België economisch relevant wil blijven op wereldschaal, dan moet ons land meer inzetten op DE&I. Dat is de key to growth” – zo klinkt het bij Boston Consulting Group en Google. De 2 sloegen de handen in elkaar en voerden een grootschalige studie uit naar Diversity, Equity & Inclusion op de Belgische werkvloer. De resultaten zijn opvallend slecht. Belgische bedrijven en ondernemers scoren ondermaats wanneer wordt gepeild naar diversiteit op de werkvloer, welke programma’s er vandaag worden gebruikt om DE&I te promoten en welk effect deze hebben.

Management teams van de top 100 Belgische bedrijven werden onderzocht en er werd ook een survey gelanceerd bij +1.000 mensen die deel uitmaken van de werkende populatie in België. Het onderzoek toont aan dat gender- en culturele diversiteit in managementfuncties nog te beperkt zijn. Daarnaast licht de studie toe dat de bestaande afwezigheid van diversiteit een gemiste economische en maatschappelijke kans is. Het is immers aantoonbaar dat een focus op DE&I resulteert in betere bedrijfsresultaten op financieel, innovatief en ESG-vlak. Bovendien is het een belangrijke factor in het aantrekken én houden van waardevol talent.

Met dit onderzoek trekken BCG en Google aan de alarmbel en streven ze er samen naar om de diversiteit in de Belgische bedrijven en in managementposities te verhogen.

“Onze producten worden dagelijks door miljarden mensen gebruikt en als werkgever van duizenden mensen over de hele wereld, zien we DE&I als een belangrijk element van succes alsook als een kernverantwoordelijkheid van ons bedrijf. Deze studie bewijst dat het niet anders is voor Belgische bedrijven en we hopen dat we door dit te delen, anderen kunnen helpen hun vooruitgang te versnellen”, voegt Thierry Geerts, Country Director voor Google in België toe.

Ook in de politiek heeft deze studie een draagvlak. Thomas Dermine, staatssecretaris voor Relance en Strategische Investeringen, benadrukt de relevantie: “Het rapport is behoorlijk uitgebreid en de algemene conclusie is duidelijk: wij – en dan bedoel ik leiders van alle besturen, zowel privé als publiek – hebben nog aanzienlijke inspanningen te doen om een positieve verandering teweeg te brengen inzake diversiteit, gelijkheid en inclusie ( DE&I) in de Belgische beroepsbevolking.”

De witte man in de directeursstoel is nog steeds de norm

Tot op heden bleef uitgebreid cijfermateriaal over DE&I op de arbeidsmarkt in België uit. BCG & Google hebben daarom marktspecifieke inzichten gegenereerd door de managementteams van de top 100 Belgische bedrijven te analyseren op basis van omzet – zowel grote bedrijven als kmo’s. Het onderzoeksteam heeft ook een uitgebreide enquête gehouden onder meer dan 1.000 respondenten, met voldoende vertegenwoordiging in geslacht, leeftijd, huidskleur, seksuele geaardheid, bedrijfsgrootte, branche, anciënniteitsniveau, taal en provincie. Dit zijn de voornaamste bevindingen:

1. ​ De huidige realiteit: de kloof is nog te groot

De Belgische tewerkstellingsgraad voor vrouwen is 8pp lager dan voor mannen.
Vergelijkbare observaties wanneer wordt ingezoomd op etnische diversiteit. De participatie van personen die in het buitenland zijn geboren aan de Belgische arbeidsmarkt is ongeveer 13 pp lager dan die van personen die hier zijn geboren.
In de directiecomités wordt slechts 18% van de posities ingenomen door vrouwen en slechts 2% door niet-witte personen. Voor CEO-functies zijn de resultaten nog opvallender: slechts 9% van de Belgische CEO-functies wordt ingenomen door vrouwen, ondanks dat zij 51% van de Belgische bevolking uitmaken. Qua leeftijd is 55% van de bestaande CEO’s ouder dan 55 jaar, terwijl deze leeftijdsgroep slechts 33% van de actieve beroepsbevolking uitmaakt.
Op basis van opleidingsgraad zouden we zes keer meer vrouwen in CEO-rollen verwachten.
Voor zowel Executive Committees als Boards ontbreekt diversiteit in kritieke leiderschapsposities. In directiecomités is diversiteit vooral vertegenwoordigd in ondersteunende functies zoals HR, juridische zaken en financiën, waar 25% van de functies wordt vervuld door vrouwen. Dit staat in schril contrast met de 11% vrouwen die vertegenwoordigd zijn in P&L-functies die de inkomsten en uitgaven van een afdeling of hele organisatie beheren, wat kan worden beschouwd als opstapjes naar toekomstige CEO-rollen. Terwijl 34% van alle bestuursfuncties door vrouwen wordt ingevuld, wordt slechts 10% van de functies van voorzitter ingenomen door vrouwen, wat wijst op een ander belangrijk gebied van ondervertegenwoordiging

2. ​ Huidige DE&I-programma’s zijn niet effectief

Er is een gebrek aan DE&I-programma’s en de bestaande programma’s hebben geen impact. Bij zowel grote ondernemingen als kmo’s geeft slechts 52% van de respondenten aan dat hun bedrijf een programma heeft voor gender-, raciale of LGBTQ-diversiteit.
Bovendien heeft slechts 10-35% van de betrokken werknemers enig persoonlijk voordeel ondervonden van de huidige DE&I-programma’s.
We zien dat leiders doorgaans de effectiviteit van huidige programma’s overschatten, terwijl uitdagingen onderschat blijven.
34% van de vrouwen is het ermee eens dat er obstakels zijn in hun organisaties die genderdiversiteit in de weg staan, terwijl slechts 23% van de heteroseksuele mannen ouder dan 45 jaar dit op dezelfde manier ziet. Nog grotere discrepanties vallen op bij etniciteit (52% ziet interne obstakels) en bij de LGBTQ+ gemeenschap (60%).
Een andere belangrijke observatie is dat 58% van de werknemers op senior niveau verklaart dat hun bedrijf de afgelopen drie jaar diverser is geworden, terwijl slechts 43% van de werknemers op junior niveau deze mening deel

3. ​ De business value van diversiteit

Aantrekking van talent en retentie:
Jong talent waardeert DE&I drie keer meer dan de oudere generatie bij het selecteren van een nieuwe werkgever, en talent met een minderheidsachtergrond hecht er twee keer zoveel waarde aan als het algemene personeelsbestand.
Meer dan 40% van werknemers met een minderheidsachtergrond die opstapt, wordt veroorzaakt door het ontbreken van een inclusieve werkcultuur. In de huidige war on talent en met de vele vacatures die open blijven staan, zijn deze inzichten cruciaal om voorsprong te nemen als bedrijf.
Performantie
Internationale studies hebben aangetoond dat investeringen in DE&I lonen en dat is voor België ook het geval. Bovendien behalen Belgische topbedrijven met meer diverse leiderschapsteams gemiddeld 6% hogere ESG-scores.

Het bedrijf van de toekomst is inclusief

Inzetten op diversiteit is inzetten op al het talent dat België rijk is en op economische groei. Dankzij een doelgerichte DE&I-aanpak kan ons land toewerken naar een hogere participatiegraad bij de actieve bevolking. Daarnaast heeft DE&I een positieve impact op bedrijfsresultaten op financieel, innovatief en ESG-vlak. Twee cruciale factoren als we willen meespelen op wereldschaal. Zowel BCG als Google erkennen het belang van diversiteit op de werkvloer en werken actief aan het bevorderen hiervan; intern, met leveranciers en met klanten.

Zoals blijkt uit dit onderzoek, brengt men geen verandering teweeg door een one-size-fits-all aanpak. Gerichte acties voor elke minderheidsgroep zijn integendeel nodig om het potentieel van DE&I tot uiting te brengen. De meest efficiënte initiatieven per doelgroep verschillen: terwijl grotere flexibiliteit, werken vanop afstand en welzijn als de belangrijkste factoren voor vrouwen worden gerangschikt, hebben leden van de LGBTQ+-gemeenschap en gekleurde mensen meer baat bij inclusieve faciliteiten, een performant antidiscriminatiebeleid en diversere loopbaantrajecten.

Om deels antwoord te bieden op de vermelde problemen in de studie, lanceert Google vandaag alvast de Google Digital Atelier Incubator: een drie maanden durend gratis training- en coachingprogramma om (aspirant-)vrouwelijke ondernemers te inspireren en empoweren. Google werkt daarvoor samen met Elle Magazine, Impact Shakers en digitale campus BeCentral. Dertig vrouwelijke ondernemers zullen worden geselecteerd om deel te nemen aan de Google Digital Atelier Incubator. De incubator start op 7 februari 2023.