It happens! We geven onze ambities door aan veelbelovende collega’s. We kunnen het ons niet veroorloven om zulk talent te verspillen! En dan komen ze bij ons terug om ons te verwijten dat we hen een ontwikkelingscurve hebben opgelegd die ze niet eens ambiëren. Tijdens het beoordelingsgesprek moeten we aanhoren dat we de lat misschien te hoog hebben gelegd voor een medewerker die niet zoveel heeft gevraagd. Jammer, verdrietig, schrijnend? Laten we er even over nadenken…

Aan de ene kant is het de essentie van leiderschap om kansen te creëren voor de mensen om ons heen. Anderzijds hebben we de verantwoordelijkheid om hen een kader te bieden waarbinnen ze hun vleugels niet zullen verbranden. Dus wat doen we als we te maken hebben met talent dat niet per se naar het beloofde land wil?

Voor sommige managers is dit moeilijk voor te stellen, maar het is wel de realiteit. De ambitie om net dat beetje verder te gaan wordt niet noodzakelijk gedeeld. Moeten we het dan maar opgeven om collega’s te pushen die sterke punten hebben maar die lijken te negeren?

Grenzen testen om ze verder te verleggen

(Echt) talent is een zeldzaam goed. We laten het niet aan ons voorbijgaan als we het zien opkomen, want we weten dat het essentieel is om er het beste uit te halen. Talent zonder werk stelt niet veel voor. Het is gewoon potentieel. Het is door de capaciteiten te testen waar we naar kunnen raden en door te proberen te bepalen hoe ver we samen kunnen gaan, dat we ons potentieel kunnen realiseren. In die zin is het hebben van ambities voor anderen zeer legitiem.
We moeten voorzichtig zijn, want het is niet ongewoon om snel in een lijdenszone terecht te komen… Het grote nadeel van de methode van risico’s nemen en kijken hoe ver het ons kan brengen, is de mogelijkheid om te falen. Het kan pijnlijk zijn, tenzij we ervoor zorgen dat we de schokdempers hebben om het draaglijk te maken.

Zelfontplooiing door anderen?

Er is nog een gevaar dat we gemakkelijk kunnen voorzien. Net als veel ouders die van plan zijn hun carrière te verwezenlijken via hun kroost, kunnen we soms in het fenomeen overdracht terechtkomen. Gevaarlijk? Ja. Werknemers meenemen naar hoogten die ze niet eens willen bereiken, is hen in zekere zin hun keuzevrijheid ontnemen… Het blijft essentieel om een zekere afstand te bewaren, een afstand die ons eraan herinnert dat onze projecten en ambities niet overdraagbaar zijn. Ze blijven persoonlijk. In het beste geval kunnen we perspectieven delen, paden die zijn uitgestippeld geïnspireerd door ervaring, kansen die we op het juiste moment op de juiste plaats moeten grijpen. En we kunnen ondersteuning bieden om je te helpen slagen, stap voor stap.

Kwantumsprongen uitlokken

Wij zijn ervan overtuigd dat het stimuleren en koesteren van ambitie bij de mensen om ons heen een van de belangrijkste taken van leiderschap is. Vooruitgang wordt bereikt door ontwrichtende fenomenen – het soort ontwrichting dat de wereld van start-ups beheerst! – en wij zijn in de beste positie om ze mogelijk te maken. We weten dat innovatie niet toevallig is (op een paar zeldzame uitzonderingen na?). Het is duidelijk het resultaat van hard werk en menselijke genialiteit, en een belangrijk deel van de rol van manager is onze oprechte toewijding aan het creëren van de voorwaarden voor deze kwantumsprongen. Om dit te bereiken, moeten we de kans geven aan diegenen die over de nodige kwaliteiten beschikken, zelfs als ze zich daar niet echt bewust van zijn.

Het risico dat inherent is aan het proces van geforceerde ontwikkeling is natuurlijk om medewerkers in een miljoen stukjes terug te krijgen. Wat doen we als een van onze goudklompjes in de lucht ontploft? Het is een geval van grote verwachtingen die de bodem worden ingeslagen, maar dat is niet alles… Er is tijd om te besteden aan analyse en reconstructie. Dan is er tijd om op zoek te gaan naar nieuwe kansen.
De dag dat we stoppen met het zoeken naar de vonk in de ogen van onze werknemers door hen te stimuleren om te groeien, is het waarschijnlijk dat we cynisch of ontgoocheld zijn geworden over het begrip talent zelf. Dan is het tijd om van job te veranderen. Laten we in de tussentijd ambitieus blijven voor elkaar.

Jean-Paul Erhard