De Europese richtlijn over beloningstransparantie wordt van kracht in januari 2026. Sommigen vrezen het moment… Omdat ze ervan overtuigd zijn dat het ernstige spanningen zal veroorzaken binnen hun eigen organisatie. Omdat er grote en kleine geheimen onthuld zullen worden? Omdat managers en HR-afdelingen zullen worden overspoeld met verzoeken om opwaarderingen in naam van eerlijkheid?
De hoogste waarschijnlijkheid is dat we opnieuw een non-event zullen zien. Dus we hoeven alleen maar te wachten tot de dagen voorbij zijn en het nieuws met iets anders komt om ons op te richten? Nee. Transparante beloning zal alleen echt worden verteerd en geïntegreerd in onze best practices als we ons er onmiddellijk op voorbereiden. Laten we eens kijken hoe.

Het is dus niet het einde van de wereld… Het is ook geen administratieve formaliteit opgelegd door Europa waar bedrijven naar eigen goeddunken mee om kunnen gaan. Transparantie in beloning – besloten als prioriteit om de loonkloof tussen mannen en vrouwen te bestrijden – is een gouden kans. Als we er goed mee omgaan, zullen onze bedrijven en hun werknemers samen kunnen groeien en beter in staat zijn om in de toekomst de juiste beslissingen te nemen op het gebied van people management.

Is dit nog steeds een taboe voor sommige mensen of niet?

De privacy van salarisgegevens bestaat niet meer. Onze maatschappij, onze bedrijven en onze werknemers zijn vrij ongeremd in hun relatie met geld. Althans, dat denken we graag.
Want in werkelijkheid zijn er nog heel wat bedrijven en sectoren waar openbaarheid van loon niet vanzelfsprekend is. Soms omdat het strategische informatie is die beschermd moet worden, soms omdat de cultuur van de organisatie de bestaande ongelijkheid nog niet accepteert. In deze situaties is terughoudendheid aan de orde van de dag.

Is dit nog steeds gerechtvaardigd? Niet echt… Want onze salarissen zijn niet erg eenvoudig te begrijpen, als gevolg van de complexiteit van de regelgeving en de techniek die zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld, met name op het gebied van alternatieve beloning. Het taboe, als het al bestaat, heeft meer te maken met de beslissingen die de ongelijkheid verklaren dan met de beloningsbedragen.

Een ideaal van totale transparantie dat veel volwassenheid vereist van de kant van de organisatie

Het feit dat X wordt beloond op een niveau dat in overeenstemming is met zijn onmetelijke talent en dat Y daarentegen al zoveel jaren wordt uitgebuit, is niet het fundamentele probleem. Het is zelfs zeer waarschijnlijk dat X en Y prima met hun respectievelijke situaties kunnen leven, dat ze er – tenminste tijdelijk – mee kunnen leven om hun eigen redenen. Waar het om gaat is het verschil, de rechtvaardiging ervan en de concrete vooruitzichten op verandering in een situatie die van dag tot dag verandert.

Het lezen en begrijpen van een loonschaal vereist een grote mate van volwassenheid, waaronder het vermogen om collectief en solidair te denken voordat je je aanpast aan elke individuele situatie.
Als je het ontdekt, moet je bereid zijn om de benaderingen en zelfs fouten op te merken die in ons beloningsbeleid naar voren kunnen komen. Deze kunnen moeilijk te accepteren zijn, tenzij we denken dat we de middelen hebben om ze na verloop van tijd te corrigeren.

Impact te verifiëren in verband met gendergelijkheid

Een nuttige herinnering: de centrale doelstelling van het transparantie-initiatief is het ondersteunen en versnellen van de eliminatie van de loonkloof tussen mannen en vrouwen… Zal het werken? Er zijn in principe geen garanties…
Er moet een positief domino-effect zijn dat een einde maakt aan absurde situaties, waarbij het kan gaan om alle vormen van discriminatie… Op basis van geslacht, natuurlijk, maar ook op basis van leeftijd of etnische afkomst (dat bestaat natuurlijk nog steeds!). Je kunt er echter maar beter op voorbereid zijn dat de aanpassingen geleidelijk zullen gaan en dat de overgangsfasen soepel zullen verlopen.

We zijn ervan overtuigd dat de introductie van loondoorzichtigheid een ideaal moment is om het beloningsbeleid binnen onze bedrijven te herzien. Tegen de prijs van wat interne spanningen en soms diepe teleurstellingen, dat is zeker. Maar bovenal, het vooruitzicht om samen te leven en te werken in een vreedzame omgeving, vrij van de fantasieën en geruchten die slinkse geesten voeden. Er is dus genoeg om naar uit te kijken en angst te vervangen door enthousiasme.

Jean-Paul Erhard