De Mercer CFA Institute Global Pension Index 2020 vergelijkt 39 pensioensystemen, goed voor nagenoeg twee derde van de wereldbevolking. Nederland en Denemarken blijven op respectievelijk de eerste en tweede plaats staan en behouden daardoor de begeerde ‘A-grade’. Dit jaar zitten ook de pensioensystemen van België en Israël mee in de GPI. De score voor België in 2020 is 63,4, wat België op de 16e plaats brengt in de algemene ranglijst. De impact van COVID-19 op de toekomstige pensioenen wereldwijd zal negatief zijn door de lagere bijdragen, lagere rendementen uit investeringen en hogere staatsschuld.

De Global Pension Index is gebaseerd op een analyse van de pensioensystemen aan de hand van verschillende criteria, die kunnen worden onderverdeeld in drie grote categorieën: Geschiktheid (Adequacy), Duurzaamheid (Sustainability) en Integriteit (Integrity).
Hoewel België goed scoorde voor de aspecten Geschiktheid (6e plaats) en Integriteit (4e plaats), deed het het veel minder goed op het vlak van Duurzaamheid (33e plaats).

Tegen een achtergrond van een verouderende bevolking, een stijgende afhankelijkheidsratio van ouderen, toenemende overheidsuitgaven voor pensioenen en een aanzienlijke staatsschuld wil de duurzaamheidssubindexde maatregelen meten die overheden rechtstreeks of onrechtstreeks namen om de duurzaamheid van de huidige systemen veilig te stellen, zoals de mogelijkheid van een gefaseerde pensionering of het activiteitspercentage van oudere werknemers en de mate waarin toekomstige pensioenbetalingen worden geprefinancierd.

De wereldwijde economische impact van COVID-19 doet de financiële druk op gepensioneerden nu en in de toekomst toenemen. In combinatie met een hogere levensverwachting en de toenemende druk op overheidsmiddelen ter ondersteuning van de gezondheidszorg en het welzijn van de oudere bevolkingsgroepen leidt COVID-19 tot een grotere pensioenonzekerheid.

Dr. David Knox, Senior Partner bij Mercer en hoofdauteur van het onderzoek: “De economische recessie die veroorzaakt wordt door de wereldwijde gezondheidscrisis heeft in de meeste landen geleid tot lagere pensioenbijdragen, een lager rendement uit investeringen en een hogere staatsschuld. Onvermijdelijk heeft dat ook gevolgen voor de toekomstige pensioenen, wat betekent dat bepaalde mensen langer zullen moeten werken terwijl anderen genoegen zullen moeten nemen met een lagere levensstandaard tijdens hun pensioen.”

“Het is van cruciaal belang dat overheden nadenken over de sterke en zwakke punten van hun systeem om de situatie voor gepensioneerden op lange termijn te verbeteren. Zelfs voor COVID-19 stonden veel overheids- en private pensioensystemen wereldwijd onder toenemende druk om de uitkeringen te kunnen aanhouden“, aldus Margaret Franklin, CFA, Voorzitter en CEO van CFA Institute.

“We hebben de afgelopen jaren veel bijgeleerd over de efficiëntie van pensioensystemen en hoewel er geen enkel pensioensysteem bestaat dat voor ieder land geschikt is, levert de Global Pension Index wel genoeg vergelijkingsmateriaal om te onderscheiden wat mogelijk en haalbaar is in iedere markt. CFA Institute is opgetogen de Global Pension Index dit jaar te kunnen sponsoren en we kijken ernaar uit om zijn impact via deze samenwerking nog verder uit te breiden.”

De impact van COVID-19 op de toekomst van pensioensystemen

De impact van COVID-19 reikt veel verder dan enkel het gezondheidsvlak; er zijn ook economische langetermijngevolgen voor tal van sectoren, interestvoeten, investeringsrendementen en het vertrouwen van de bevolking in de toekomst. Daaruit volgt dat ook het voorzien van geschikte en duurzame pensioeninkomens op lange termijn is veranderd.

Ook de staatsschuld nam in veel landen ten gevolge van COVID-19 toe. Dat zal wellicht de mogelijkheid beperken van toekomstige overheden om hun oudere bevolking te ondersteunen, ofwel via pensioenen ofwel via het leveren van andere diensten zoals gezondheidszorg of ouderenzorg.

Om de impact van COVID-19 te helpen verlichten, voerden overheden tal van maatregelen in om hun burgers en pensioensystemen te ondersteunen.

Professor Deep Kapur, directeur van het Monash Centre for Financial Studies (MCFS), zei dat veel overheden wereldwijd op COVID-19 hebben gereageerd met aanzienlijke fiscale stimuli, terwijl centrale banken kozen voor een onconventioneel monetair beleid. “De vooruitzichten voor investeringsrendement zijn niet bepaald gunstig en de volatiliteit hoog, waardoor de normale uitdagingen van risicomanagement in een pensioenportfolio nog toenemen.”

“Daarnaast hebben bepaalde overheden tijdelijk toegang gegeven tot bijeengespaarde pensioenbedragen of de verplichte bijdragen verlaagd om de liquiditeit van gezinnen te verbeteren. Die ontwikkelingen zullen hoogstwaarschijnlijk een invloed hebben op de geschiktheid, duurzaamheid en integriteit van pensioensystemen, en dus ook op de evolutie van de Global Pension Index in de komende jaren”, voegt Kapur daaraan toe.

Zo maakte Australië het zijn inwoners van wie het inkomen met meer dan 20% was afgenomen, mogelijk om tot AUD $20.000 (omgerekend zo’n USD $13.000) uit hun pensioentegoeden op te nemen, terwijl Chili actieve bijdragers toestond om vrijwillig 10% van hun individuele pensioenfondsen tot een bedrag van USD $5600 op te nemen.

“Het is interessant om te zien dat de twee beste pensioensystemen in de Global Pension Index, Nederland en Denemarken, geen vervroegde toegang hebben gegeven tot de pensioentegoeden, hoewel de tegoeden van ieder pensioensysteem meer bedragen dan 150% van het BBP van ieder land”, aldus dr. Knox.

COVID-19 deed ook de ongelijkheid tussen de geslachten op het vlak van pensioenen toenemen.

“Zelfs voordat COVID-19 economieën wereldwijd verstoorde, kregen veel vrouwen een lagere pensioenuitkering dan mannen. Nu zal die kloof naar verwachting in veel pensioensystemen nog groter worden, vooral in de hardst getroffen sectoren waarin vrouwen meer dan de helft van het personeelsbestand uitmaken, zoals de horeca en levensmiddelendiensten”, licht dr. Knox verder toe.

De duurzaamheidssubindex meet de waarschijnlijkheid waarmee een huidig systeem in staat zal zijn om uitkeringen in de toekomst te blijven toekennen en blijft de vinger leggen op de zwakke punten in veel systemen. De gemiddelde duurzaamheidsscore daalde met 1,2 in 2020 ten gevolge van de door COVID-19 veroorzaakte negatieve economische groei in de meeste economieën.

Bron : 12e jaarlijkse Mercer CFA Institute Global Pension Index.