De sociale verkiezingen vinden plaats in de periode van 9 mei tot 22 mei 2016. Vandaag echter kunnen al meer dan 10% van de betrokken ondernemingen de procedure stopzetten omdat zich geen kandidaten hebben aangeboden, stelt Acerta vast. Elke 4 jaar moeten ondernemingen met gemiddeld 50 werknemers in dienst sociale verkiezingen houden voor een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk.

Indien ze gemiddeld tenminste 100 werknemers te werk stellen moet ook een werknemersafvaardiging verkozen worden in de ondernemingsraad.

Deze verkiezingen zijn het sluitstuk van een ganse procedure die voor de ondernemingen die de vroegst mogelijke verkiezingsdatum gekozen hebben, reeds gestart is op 11 december 2015. Voor alle stappen in de procedure is een strikt tijdspad te respecteren dat begint met X-60 (de eerste stap in de procedure) en met datum Y als verkiezingsdag. Tussen beiden bevinden zich 150 dagen. Als onderdeel van deze procedure moeten kandidaten voor de sociale verkiezingen voorgedragen worden uiterlijk op X+35.

Eens verkozen hebben deze werknemersafgevaardigden het recht om het overleg op ondernemingsvlak te voeren namens de werknemers die hen verkozen hebben en om van de werkgever de specifieke informatie te ontvangen zoals voorzien door de wetgeving. Voor enkele materies hebben het comité en de ondernemingsraad eveneens beslissingsrecht.

Voordracht van kandidaten door vakbonden

De kandidaten voor de sociale verkiezingen kunnen – behalve waar het de aparte vertegenwoordiging betreft van kaderleden in de ondernemingsraad – alleen voorgedragen worden door de representatieve vakbonden ACV, ABVV of ACLVB. De kandidaat moet bij de vakbond die hem voordraagt aangesloten zijn. Deze voordracht moest gebeuren tegen uiterlijk X + 35 (afhankelijk van de verkiezingsdag was dit ten vroegste 15 maart en ten laatste 28 maart).

Geen kandidaten in meer dan 10% van de ondernemingen

Vandaag stellen we vast dat meer dan 10% van de bedrijven vroegtijdig de procedure kunnen stopzetten omdat niemand zich kandidaat heeft gesteld.

“Het betreft hier ondernemingen die voor geen enkele werknemerscategorie een kandidatenlijst ontvangen hebben van het ACV, het ABVV, het ACLVB of het NCK (deze laatste voor de verkiezingen van een aparte kadervertegenwoordiging in de ondernemingsraad). Heel dikwijls gaat dit over eerder kleine ondernemingen, maar ook bij grotere ondernemingen zie je het fenomeen. Ruim 4% van de ondernemingen met meer dan 100 werknemers hebben zowel voor de verkiezingen van het comité als voor deze van de ondernemingsraad geen kandidaturen ontvangen,” klinkt het bij Acerta. Verder: “Dit betekent dat in deze ondernemingen geen enkele werknemer zich geroepen voelde om zich bij een vakbond aan te melden of in te gaan op hun oproep om kandidaat te zijn voor de verkiezingen. Opmerkelijk is dat het niet alleen kleine ondernemingen betreft waar de verkiezingsprocedure kan worden stopgezet. Een aantal van de ondernemingen met stopzettingen hebben meer dan 300 werknemers in dienst.”

De redenen voor het gebrek aan kandidaten kunnen velerlei zijn. “De HR-manager van een grotere onderneming met volledige stopzetting stelt als belangrijkste reden het feit dat ze vooral jongere en hoger geschoolde bedienden in dienst hebben bij wie de animo voor het ondernemingsoverleg sowieso lager is. Bedienden zijn bovendien minder vaak aangesloten bij een vakbond dan arbeiders.” Verder: “De belangrijkste reden voor de stopzetting in kleinere ondernemingen, is zeker het feit dat er in hun onderneming een goed werkend – veelal informeel – informatie- en overlegmodel bestaat tussen werkgever en werknemer waarbij de werkgever zelf nog heel aanspreekbaar is voor de werknemers. In sommige grotere ondernemingen die een stopzetting hebben zie je dan weer dat zij sinds jaar en dag een eigen overlegstructuur hebben opgezet waarvoor de kandidaten worden voorgedragen door de eigen werknemers van de onderneming. Deze werknemers vinden het belangrijk dat zij zelf kunnen bepalen wie de kandidaten zullen zijn om hen te vertegenwoordigen in dit overleg. Zij kiezen dus tussen de kandidaten die door de medewerkers zelf zijn voorgedragen.”