Wie als zelfstandige een zaak start, werkt in het eerste jaar iets minder dan 45 uur per week en neemt gemiddeld 18 dagen vakantie. Dat blijkt uit het tweejaarlijkse onderzoek van Acerta bij zo’n 1.000 recent gestarte zelfstandigen. De werkweek van een startende zelfstandige is nu 2 uur en 15 minuten korter dan twee jaar geleden en maar liefst 84% neemt evenveel of meer vakantie dan toen ze nog als werknemer aan de slag waren. “De cijfers tonen dat zelfstandigen de laatste jaren steeds meer aandacht hebben voor hun eigen mentale welzijn”, aldus de experten van Acerta. ​

Voor het mentaal welzijn van werknemers was de laatste jaren al extra aandacht. Heel wat bedrijven hebben het recht op deconnectie ingevoerd en nemen allerhande initiatieven om de mentale gezondheid van hun werknemers te bevorderen. Bij zelfstandigen was het mentaal welzijn echter lange tijd nog taboe, maar daar komt stilaan verandering in. Zelfstandigen die goed een jaar geleden met hun activiteiten in hoofdberoep zijn gestart, geven aan dat ze in hun eerste jaar gemiddeld 44,7 uur per week aan het werk zijn geweest. Dat is een opmerkelijke daling in vergelijking met twee jaar geleden. ​ In 2022 was een startende zelfstandige nog gemiddeld 47 uur aan de slag, 2 uur en een kwartier langer dus. Een zelfstandige in bijberoep is gemiddeld 17 uur per week na de werkuren bezig met het bijberoep.

Christine Festjens, Managing Director Starters & Zelfstandigen van Acerta: “Over zelfstandigen werd lange tijd vaak gezegd dat ze alleen maar met hun werk bezig zijn, maar die trend lijkt nu wat te keren. Startende zelfstandigen hebben vandaag meer dan ooit aandacht voor hun eigen mentale welzijn en goede work-lifebalans. Veel mensen starten ook als zelfstandige in de eerste plaats om hun eigen baas te zijn en een betere work-lifebalans te creëren dan wanneer ze nog werknemer waren. De cijfers zijn dus een positieve evolutie: het is belangrijk dat starters zich bewust zijn van hun limieten en dat ze zichzelf niet opbranden.”

Tijd voor vakantie

Niet alleen dringen startende zelfstandigen het aantal werkuren in de week wat terug, ze nemen ook doorheen het jaar meer vakantie. In het eerste jaar nemen zelfstandigen in hoofdberoep gemiddeld 17,9 dagen vakantie. De mediaan – waarbij de helft meer en de helft minder vakantie neemt – ​ is 20 dagen. Dat komt overeen ​ met het aantal wettelijke vakantiedagen waar een voltijdse werknemer recht op heeft. Er zijn uiteraard individuele verschillen, toch is het een kleine minderheid die toegevingen doet op het vlak van vakantie: 8,4% nam het eerste jaar minder vakantie dan toen ze nog als werknemer aan de slag waren, 7,6% nam helemaal geen vakantie. ​ ​ ​

Bron: Acerta – de Graadbarometer is een tweejaarlijkse bevraging onder startende zelfstandigen. Deze vijfde editie liep van 28 maart tot 18 april 2024 en werd gehouden onder de zelfstandigen die tussen september 2022 (inclusief) en juni 2023 (inclusief) zijn gestart (een periode van 10 maanden). Er namen 952 respondenten aan deel, waarvan 55% zelfstandigen in bijberoep en 45% zelfstandigen in hoofdberoep. De respondenten komen uit de verschillende Belgische provincies en zijn actief in verschillende sectoren. De gemiddelde leeftijd van de deelnemende startende zelfstandige is 38,5 jaar. ​