Tegenwoordig kan je van overal telewerken, mits een goede internetverbinding. Mogelijks nemen sommige werknemers zelfs hun laptop mee naar buitenland, om eens vanop een andere locatie te werken. Maar kan telewerken vanuit het buitenland zomaar? Vanuit je vakantieverblijf aan de Belgische kust of de Ardennen, maar wat met Spanje, Frankrijk of de buurlanden? Hoe flexibel kan de werkgever hiermee omgaan?

De coronacrisis maakt van thuiswerken een deugd, maar hoe zit het met werken vanop een andere locatie dan je officiële ‘thuis’? Kan je zelf beslissen om je domicilieadres even in te ruilen voor een gehuurde woning aan de Belgische kust of de Ardennen? Wie ervan droomt om langere tijd te werken vanuit meer exotische oorden zoals Spanje of Portugal, realiseert zich best dat dit geen sinecure is voor de werkgever.

Ben je gedekt door de Belgische sociale zekerheid als je iets voorhebt in het buitenland? Kan je je in het buitenland laten verzorgen op kosten van de Belgische sociale zekerheid? Telewerk vanuit buitenland roept bovendien nieuwe vragen op: wat als je een ongeval hebt, terwijl je over de middag een duik in de zee neemt… is dit een werkongeval en dus verzekerd? Of draai je mogelijk zelf op voor de medische kosten?

Elke Brees, consultant internationale tewerkstelling van SD Worx: “In deze coronacrisis beseffen we -meer dan ooit- dat je ook in het buitenland ziek kan worden of in het ziekenhuis kan belanden. Niet alle ingrepen zijn automatisch gedekt door de Belgische sociale zekerheid. Op basis van je Europese ziekteverzekeringskaart, kan je gedurende een tijdelijk verblijf in een ander EU-land genieten van medisch noodzakelijk zorg binnen het zorgstelsel van dat land. Aangezien deze zorg echter niet in alle landen gratis is en er enkel een voorziening is voor medisch noodzakelijke zorg, is het van belang om op voorhand met je werkgever ook je verzekeringen onder de loep te nemen, als je in het buitenland gaat (tele)werken. Niet alleen de arbeidsongevallenverzekering maar ook de hospitalisatieverzekering en eventueel ook de reis- en autoverzekering.”

De regelgeving verschilt per land, net als de administratieve verplichtingen. Hoe zit het met de Belg die in Italië gaat telewerken?

Als Belg werken vanuit je vakantiehuis in Spanje?

Door een Europese Verordening is er slechts één sociale zekerheidsstelsel van toepassing namelijk dat van het land waar de werkzaamheden worden uitgevoerd: het werkstaatprincipe. Dat zou betekenen dat wie nu tijdelijk in Portugal of Spanje werkt, daar ook sociale zekerheid moet betalen en belast worden. Hierdoor zou de Belgische werkgever plots verplicht worden een loonverwerking in Frankrijk te draaien, volgens de lokale arbeidswetgeving.

Bart Hollebekkers, adviseur internationale tewerkstelling van SD Worx ziet wel een oplossing: “De werkgever kan voor een detachering kiezen. Hierdoor kan de Belgische werknemer voor dezelfde werkgever in het buitenland werken en onderhevig blijven aan het oorspronkelijke RSZ-stelsel behouden, namelijk het Belgische. Let wel op: Er zijn heel wat administratieve verplichtingen voor de werkgever, zoals het aanvragen van een A1-formulier in België. Bovendien vereisen bepaalde landen, zoals Frankrijk, ook een voorafgaandelijke elektronische aangifte van tewerkstelling (sipsi) van buitenlandse werknemers. Werkgevers die hiermee niet in orde zijn, riskeren hoge boetes die kunnen gaan tot 4.000 euro per overtreding.”

Daarnaast is men belastbaar in het land waar men woont, behalve wanneer de werknemer zijn professionele activiteit uitoefent in een ander land (volgens het werkstaatprincipe). Werkt men onder de Spaanse zon, dan zou men dus volgens dit principe belasting moeten betalen in Spanje. Uitzondering hierop is onder andere de 183 dagen-regel waar het loon belastbaar blijft in het de officiële woonstaat van de werknemer. Bart Hollebekkers, “Hoewel er nog enkele andere voorwaarden in beschouwing dienen genomen te worden, kan je stellen dat er niets verandert aan de belastbaarheid in België zolang je niet langer dan 183 dagen (of 6 maanden aaneengesloten) in een ander land verblijft.”

“Je domicilieadres even inruilen voor telewerk in een gehuurde woning aan de Belgische kust of de Ardennen, is dus eenvoudiger dan een paar weken telewerken vanop een vakantiebestemming in het buitenland. Hoewel men in deze bizarre tijden tijdelijke toleranties toepast, kan men die zeker niet in alle situaties inroepen. De regels verschillen naargelang waar je woont, waar je werkt en waar je naartoe wil gaan. De werkgever zal dit geval per geval moeten bekijken”, voegt Elke Brees van SD Worx nog toe.

Uw Franse werknemer werkt door Covid van thuis uit

“De Franse werknemer van een Belgische werkgever mag tijdelijk van thuis uit werken zonder dat de belastbaarheid verandert. Voor buitenlandse grensarbeiders in de buurlanden Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en Nederland geldt er sinds de coronacrisis een tolerantie waar men zich in geval van overmacht op kan beroepen. Belgen die nu van thuis uit werken (voor bv. een Franse of Nederlandse werkgever) kunnen dit ook tijdelijk doen, zonder impact op hun belastbaarheid”, besluit Elke Brees.

Ook voor de sociale zekerheid geldt er dit jaar een tolerantie, waardoor er in het geval van thuiswerk door overmacht omwille van Covid-19 eveneens geen wijziging van het sociale zekerheidsregime van toepassing is.