Eens afgestudeerd, leert de Vlaming nog te weinig bij tijdens zijn/haar loopbaan. Zowel de Vlaamse als federale regering willen daar iets aan doen en denken aan een leer- of opleidingsrekening. Wat men daarmee precies bedoelt, is nog onduidelijk. Daarom formuleren de Vlaamse sociale partners zelf al een aantal aandachtspunten. Ze stellen een driestappenplan voor meer leergretigheid voor.

Een eerste stap moet zijn om zo snel mogelijk een digitaal platform uit te bouwen. Voor werknemers en werkzoekenden kan dat via Mijn Loopbaan op de VDAB-website, voor werkgevers en zelfstandigen via het e-loket ondernemers. Via dit digitaal platform krijgt iedereen snel zicht op het aanbod van opleidingen en steunmaatregelen en wordt de stap naar bijleren eenvoudiger.
Danny Van Assche, voorzitter SERV: “Voor levenslang leren doet Vlaanderen het minder goed dan de buurlanden. We moeten in Vlaanderen een nieuwe leercultuur ontwikkelen want met z’n allen mee zijn, is cruciaal voor de economie. Daarom willen de sociale partners mee denken over de leer- en opleidingsrekening die de Vlaamse en federale regering aankondigen.”

Vlaanderen heeft nieuwe leercultuur nodig

Een kleine helft (49%) van de Vlamingen (25-64 jaar) vindt het nodig en nuttig om een bijscholing of opleiding te volgen nadat ze gestart zijn met werken. In vergelijkbare landen is dat ca. twee derden (58 tot 68%). Nochtans krijgen steeds meer jobs – niet alleen ICT-jobs – een digitale component, waardoor veel mensen nieuwe kennis en competenties nodig hebben.

Er spelen heel wat redenen mee om niet bij te leren: mensen vinden een opleiding vaak te duur, te ver weg of ze voelen zich te oud, maar Vlamingen laten zich vooral tegenhouden door tijdgebrek. Een kwart van de volwassenen in Vlaanderen wil niet deelnemen aan een opleiding omdat ze vinden dat ze geen nood aan opleiding hebben. Bij kortgeschoolden, 55-plussers en niet-beroepsactieven loopt dit aandeel op tot bijna 40%. Kortgeschoolde werknemers lopen nochtans een hoger risico om hun job te verliezen door automatisering en digitalisering.

Daarom is het belangrijk om duidelijker in te spelen op de voordelen van bijleren. Werknemers lopen minder risico hun job te verliezen, werkgevers hebben baat bij goed opgeleide werknemers en werkzoekenden zullen sneller werk vinden.

Driestappenplan voor levenslang leren

Om de deelname aan levenslang leren te vergroten en de gretigheid voor leren aan te moedigen stelt de SERV een driestappenplan voor waarbij eerst op één overzichtelijk digitaal platform alle opleidingsrechten en -aanbod verzameld moet worden. In een volgende stap moeten álle huidige opleidingsincentives en -maatregelen en bijhorende financiering in kaart gebracht worden. Een derde stap is verder onderzoek naar een eventuele uitwerking van de individuele leerrekening als persoonsvolgend ontwikkelbudget.

Overzichtelijk digitaal platform is eerste stap

Om mensen meer loopbaangericht te laten denken en bijleren te stimuleren, is er nood aan één overzichtelijk digitaal platform met opleidingsrechten en -aanbod met verschillende toegangspoorten voor werknemers, werkzoekenden (Mijn Loopbaan) en werkgevers en zelfstandigen (het e-loket ondernemers).

Daarom vragen de sociale partners een elektronisch loopbaanondersteuningspakket (e-LOP) uit te werken op de portaalsite van VDAB. Elke werkende en werkzoekende Vlaming heeft op dat platform nu al automatisch een profiel met zijn loopbaanhistoriek.

Het e-LOP moet volgens de SERV:

• in beeld brengen op welke maatregelen je beroep kan doen om je loopbaan te ondersteunen, oriënteren en versterken. Denken we bv. aan loopbaancheques, job- en taalcoaching, opleidingscheques, opleidingsverlof en opleidingskrediet.
• opleidingssuggesties op maat aanbieden op basis van je profiel. Dat is nu bv. al het geval voor vacaturesuggesties.
• een vrijwillige check-up van je competenties aanbieden die je doet nadenken over verworven en te verwerven competenties. Dit veronderstelt ook dat je een gebruiksvriendelijk overzicht krijgt van de verschillende opleidingspaden die leiden tot specifieke competenties/kwalificaties en beroepen. Voor de SERV is het belangrijk dat het om suggesties gaat, ter aanvulling bij de loopbaanbegeleiding en -coaching.
• suggesties tot loopbaanheroriëntering en -begeleiding op maat aanbieden op basis van je profiel en vraag. Dit gebeurt op basis van artificiële intelligentie. Face-to-face begeleiding en coaching blijven daarom noodzakelijk.
• een overzicht geven van jouw leerbewijzen en eerder verworven competenties (EVC). Het is van belang te erkennen welke competenties werknemers en werkzoekenden verworven hebben. Zeker voor wie een negatieve ervaring had met formele scholing, kan informeel leren in combinatie met een erkenning van competenties een laagdrempelig alternatief bieden.
• een overzicht geven van welke opleidingsincentives en -maatregelen je in het verleden al gebruik maakte.

De SERV vraagt om daarnaast iets gelijkaardigs te ontwikkelen voor werkgevers en zelfstandigen via het e-loket ondernemers.