Ondanks grote vooruitgang in onderwijs, armoedebestrijding en productiviteit in de afgelopen drie decennia, blijven hardnekkige ongelijkheden, een fragiel vertrouwen in instellingen en trage vooruitgang op essentiële gebieden sociale rechtvaardigheid wereldwijd in de weg staan, zo blijkt uit een nieuw rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO).

De studie, The state of Social Justice. A work in progress, is gepubliceerd in aanloop naar de Wereldtop voor sociale ontwikkeling in Doha in november en ter gelegenheid van het 30-jarig jubileum van de historische Top van Kopenhagen over sociale ontwikkeling in 1995. Het rapport stelt vast dat de wereld weliswaar rijker, gezonder en beter opgeleid is dan in 1995, maar dat de voordelen niet gelijkmatig zijn verdeeld en dat de vooruitgang die is geboekt in het terugdringen van ongelijkheid, is gestagneerd.

Belangrijke resultaten sinds 1995 zijn onder meer een halvering van het percentage kinderarbeid bij 5- tot 14-jarigen (van 20 naar 10 procent), een afname van extreme armoede van 39 naar 10 procent, een stijging van het percentage kinderen dat de basisschool afmaakt met 10 procent, en voor het eerst sociale bescherming voor meer dan de helft van de wereldbevolking.

Het rapport wijst echter ook op ernstige en hardnekkige tekortkomingen:

• 71 procent van het inkomen van een persoon wordt nog steeds bepaald door omstandigheden bij de geboorte, zoals het land en het geslacht;
• informaliteit is de laatste twee decennia slechts met twee procentpunten gedaald en treft nog steeds 58 procent van de werknemers;
• de kloof tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt is sinds 2005 met slechts drie procentpunten kleiner geworden en bedraagt nog steeds 24 procent;
• aan het huidige tempo zal het een eeuw duren om de wereldwijde loonkloof tussen mannen en vrouwen te dichten.

Het vertrouwen in instellingen neemt sinds 1982 wereldwijd af, een weerspiegeling van de toenemende frustratie dat inspanningen niet eerlijk worden beloond, stelt het rapport. De ILO waarschuwt dat, tenzij er maatregelen worden genomen om het sociale contract te versterken, deze erosie van vertrouwen de legitimiteit van democratische systemen en internationale samenwerking zou kunnen ondermijnen.

De resultaten komen op een moment van ingrijpende veranderingen. Milieu, digitale en demografische verschuivingen hervormen de arbeidsmarkten in een ongekend tempo. Zonder doelbewust beleid kunnen deze transities de ongelijkheid vergroten. Met de juiste maatregelen, waaronder investeringen in vaardigheden, sociale bescherming, eerlijke loonstelsels en een actief arbeidsmarktbeleid, kunnen ze een motor worden voor inclusie en veerkracht, benadrukt de studie.

“De wereld heeft onbetwistbare vooruitgang geboekt, maar we kunnen de miljoenen mensen die nog steeds worden uitgesloten van kansen en waardigheid op het werk niet negeren”, zei Gilbert F. Houngbo, directeur-generaal van de ILO. “Sociale rechtvaardigheid is niet alleen een morele plicht, maar ook essentieel voor economische zekerheid, sociale cohesie en vrede.”

Het rapport roept op tot dringende maatregelen om ongelijke toegang tot kansen aan te pakken, een eerlijke verdeling van economische voordelen te waarborgen en ecologische, digitale en demografische transities te beheren, zodat niemand wordt achtergelaten. Het benadrukt de noodzaak om sociale rechtvaardigheid centraal te stellen in alle beleidsvorming – van financiën en industrie tot gezondheid en klimaat – en om de samenwerking tussen regeringen, internationale instellingen en sociale partners te versterken om coherente antwoorden te bieden op internationale uitdagingen.

Deze bevindingen zullen worden meegenomen in de discussies tijdens de komende Wereldtop voor Sociale Ontwikkeling in november en zullen het werk van de Wereldwijde Coalitie voor sociale rechtvaardigheid ondersteunen bij het bevorderen van eerlijkere, meer inclusieve samenlevingen. Deze Coalitie is een door de ILO geleid platform dat regeringen, werkgevers, werknemersorganisaties en andere partners samenbrengt om actie en samenwerking te versnellen om sociale rechtvaardigheid en waardig werk voor iedereen te bereiken.

Bron: Internationale Arbeidsorganisatie