Dit jaar zijn de indexcijfers – 1,48% voor bedienden – opvallend minder dan vorig jaar. Want in 2023 stegen de lonen door de indexering ontzettend hard. Maar welk effect had dit op het loonbeleid van de kmo’s in ons land? Dat bevroeg hr-dienstengroep Liantis bij meer dan 1.000 respondenten. Wat blijkt?

De helft van de werkgevers stelt dat er geen of minder ruimte was voor individuele loonsverhogingen, terwijl 31% zegt dat ook collectieve bonussen niet mogelijk waren. Nog opvallend: 30,1% zegt dat ze door de hoge loonkosten minder mensen aangeworven hebben.

Invloed op bonussen

In 2023 stegen de lonen zeer fel. De meer dan 500.000 bedienden die onder PC 200 vallen, hét paritair comité voor de bedienden, kregen er zo maar liefst 11,09% bij. Een ontzettend groot bedrag dus, ongezien in de afgelopen jaren. Maar welke impact had deze loonstijging op andere voordelen die werkgevers toekennen? Dit bevroeg Liantis dit najaar bij 1.043 ondernemers.

De helft van hen, 50,7%, gaf aan dat er geen of minder ruimte meer was voor individuele loonsverhogingen. Anderzijds stelde 31% dat er geen ruimte meer was voor een collectieve bonus. Hieronder vallen bijvoorbeeld de loonbonus of de winstpremie. “Werkgevers kunnen bij een loonbonus of een winstpremie elk jaar beslissen of ze dit willen toekennen aan hun medewerkers. Door de enorm hoge loonkosten zien we dat heel wat werkgevers – vaak noodgedwongen – gekozen hebben om de bonussen te laten voor wat ze zijn. Het is nog even afwachten of dit blijvend is, of dat werkgevers dit opnieuw zullen oppikken”, aldus Mattias Dessein, senior manager Liantis Consult. Een op de vier – ofwel 24,2% – stelde dan weer dat de loonstijging geen enkel effectief had op het personeels- en loonbeleid in hun onderneming.

Minder aanwervingen

Opvallend: 30,1% stelt dat ze minder mensen aangeworven hebben door de loonstijging. Bovendien zegt 21,1% dat ze jobkandidaten een minder hoog verloningspakket konden bieden. “Meer dan ooit is het voor werkgevers de moeite waard om hun verloningsbeleid onder de loep te nemen. Want als een hoger brutoloon moeilijk te realiseren is en je werknemers netto weinig oplevert, verken je het best eens de alternatieven. Denk bijvoorbeeld aan een cafetariaplan: daar zitten al enorm veel soorten voordelen in. We weten dat extra vakantiedagen, pensioensparen, maar ook verzekeringen en zaken als een leasefiets erg populair zijn. Bovendien kan een modern en aantrekkelijk loonpakket het verschil maken op de arbeidsmarkt”, aldus Mattias Dessein van Liantis.

Laatste element uit de bevraging: 26,8% van de werkgevers organiseerde dit jaar geen of minder events zoals een eindejaarsfeest of een teambuilding om de kosten beperkt te houden. “Werkgevers beseffen zeker hoe belangrijk een goeie werksfeer is, maar moeten helaas soms harde keuzes maken”, vertelt Mattias Dessein.

Loonstijgingen 2024

Traditioneel maakt de Federale Overheidsdienst Economie in de maand december de indexcijfers bekend. Zoals verwacht, blijkt dat de indexcijfers in 2023 terug naar een normaler niveau evolueerden.

De eerste vooruitzichten van het Federaal Planbureau voorspelden begin 2023 nog een aanpassing van de lonen met 3,16%. Ondanks de warme zomer, koelden de indexcijfers echter verder af: in de maanden juli en augustus schommelde de voorspelling rond de 1,67%. Na nog een korte heropflakkering in september (2,28%), bedraagt het definitieve indexpercentage voor de bedienden van PC 200 1,48%. “De milde indexcijfers zijn ongetwijfeld een meevaller voor heel wat kmo-werkgevers. Het verlicht immers de druk op de loonmassa en dat creëert meer ruimte om individuele loonverhogingen en collectieve loonbonussen toe te kennen. Bovendien maakt het – naast die financiële extra’s – eventueel ook extra aanwervingen weer mogelijk”, besluit Mattias Dessein.