Na twee jaar van afname konden onderzoekers van het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA) een toename van tewerkstelling vaststellen voor de periode 2013-2015. Er komen in bruto-termen opnieuw meer jobs bij dan er verdwijnen, maar werkgevers en werknemers zijn nog aarzelend. Het herstel wordt vooral getrokken door uitzendarbeid en tewerkstelling bij gevestigde bedrijven. Bovendien zijn er grote sectorale verschillen: de diensten in verband met gebouwen, gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlenging doen het goed, in de bouwsector, de financiële sector en openbaar bestuur en defensie is er dan weer een afname van de tewerkstelling.

De onderzoekers Ludo Struyven en Tim Goesaert van het HIVA spreken van een voorzichtige toename van de tewerkstelling: “Uitzendarbeid voert de top 10 aan van meest groeiende sectoren, wat aangeeft dat werkgevers voorzichtig blijven met aanwervingen. Ook werknemers zijn niet geneigd grote risico’s te nemen en snel van job te veranderen.”

Meer dan 4/5 van de jobcreatie ligt bij bestaande ondernemingen. Het aantal startende ondernemingen ten opzichte van het totaal aantal actieve werkgevers in België is in de periode 2005-2014 gezakt tot het laagste peil. In het meest recente jaar is er maar een zeer lichte vooruitgang ten opzichte van het crisisjaar voordien.

Grote sectorale verschillen

“Algemeen heerst het beeld dat de toegenomen werkgelegenheid vooral te danken is aan de dienstensector en dat de industrie blijft achteruitgaan. Algemeen mag dat wel kloppen, maar het zegt zeker niet alles”, lichten de onderzoekers toe. In de uitzendsector werden 14 500 jobs gecreëerd. Ook in bepaalde dienstensectoren zijn er grote verschuivingen aan de gang. “Neem het voorbeeld van de financiële sector. Voor de crisis was dit nog een groeiende sector, sinds 2007 gingen er echter netto 6.700 jobs verloren. Ook post en telecommunicatie vinden we terug in de top 10 van meest krimpende sectoren. De krimp was er al ingezet voor de crisis van 2008”. Opmerkelijk is dat de lijst wordt aangevoerd door de bouwsector, met een verlies van 6 800 arbeidsplaatsen op één jaar tijd. Ook in industriële sectoren als textielsector en autoassemblage verdwijnen er jobs, al is dit een trend die al voor de economische crisis werd ingezet. Toch zijn er ook nog industriële sectoren die een bescheiden groei kennen, zoals de farmaceutische nijverheid en de afvalverwerking.

Ook regionaal kan men verschillende evoluties observeren. Zo is er een toename in tewerkstelling bij werkgevers die uniek actief zijn in het Brussels en Vlaams Gewest, en een lichte krimp bij uniek Waalse ondernemingen. De groei in de farmaceutische sector is dan weer in hoofdzaak toe te schrijven aan werkgevers actief in het Waals Gewest, terwijl de toename in arbeidsplaatsen in de landbouw een Vlaams fenomeen is.

Deze conclusies zijn het eerste resultaat van het nieuwe DynaM-reg-project, een samenwerkingsverband tussen de drie regionale overheden, de federale Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) en HIVA-KU Leuven. De DynaM-cijfers zijn gebaseerd op administratieve databronnen beheerd door de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) en de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten (RSZPPO). De DynaM-methode corrigeert voor schijnbare dynamiek in de tewerkstelling ten gevolge van administratieve redenen.