In onze bedrijven komen we vaak ‘historische’ werknemers tegen die klagen over wat hun bedrijf is geworden. Door het veroveren van nieuwe markten en het diversifiëren van de activiteiten is het bedrijf gegroeid en na verloop van tijd kennen collega’s elkaar niet meer.
Het is niet meer zoals vroeger. We zijn onze hechte relaties kwijtgeraakt. We zijn niet echt een familie meer, gewoon een stel maten die samen hard werken en elkaar helpen als dat nodig is. Dus het is de schuld van de groei dat onze bedrijven de neiging hebben om de sociale cohesie die we zoeken te verdunnen? Is dat zo? Dat is een hypothese – en in sommige gevallen een zeer waarschijnlijke ontwikkeling – die we kunnen verwerpen. Lees hieronder meer…

Als een bedrijf groeit, groeit ook de aanwerving. Nieuwe collega’s verwelkomen is een kans om nieuwe netwerken op te bouwen en buitenlands talent en profielen te ontdekken. Om onze horizon te verbreden. Op het eerste gezicht lijkt niets erop te wijzen dat we ons in onszelf terugtrekken en niet in staat zijn om met anderen om te gaan… Laten we het mysterie ontrafelen achter de transformatie van een hecht team in een imposant, anoniem collectief.

Er zijn procedures om ervoor te zorgen dat werknemers niet meer met elkaar praten…

Een van de eerste beslissingen die een bedrijf midden in een ontwikkelingsfase neemt, is ongetwijfeld de noodzaak om zich te organiseren. Enerzijds moeten we ervoor zorgen dat elk personeelslid een duidelijk inzicht heeft in zijn rol en de specifieke kenmerken ervan. Aan de andere kant willen we ervoor zorgen dat de werkwijzen consistent zijn en dat de teams elkaar aanvullen.

Hoe doen we dit? We stellen procedures op zodat iedereen op dezelfde manier kan werken, zodat de organisatie kan zorgen voor continuïteit in de manier waarop we dingen doen. Pervers effect van deze aanpak? Meestal worden dit soort documenten zo opgesteld dat collega’s elkaar niet hoeven te raadplegen! De informatie wordt op een bepaalde plaats in het netwerk opgeslagen. De gegevens zijn beschikbaar op zo’n server. Rapporten worden in zo’n formaat gedeeld. Alles is zo ingericht dat de ‘winkel’ kan draaien zonder met elkaar te hoeven praten. Het directe gevolg hiervan is een gebrek aan overleg, dialoog en persoonlijke interactie… en een verlies aan relationeel weefsel waar iedereen uiteindelijk spijt van heeft.

Eén rotte appel in de mand, maakt al het gave fruit te schand

Laten we het vervolgens hebben over werving. Groei vereist de komst en integratie van nieuw personeel. Maar nieuwe mensen introduceren in een collectieve dynamiek is zeker niet zonder risico. Er is een foutenmarge bij het kiezen van nieuwe collega’s.
De uitdaging heeft dus drie dimensies. Ten eerste, de vaardigheden en talenten aanboren die binnen de organisatie ontbreken. Ten tweede, diversiteit in profiel en karakter bevorderen. Ten derde moeten we waken voor de verleiding – zelfs of zelfs vooral in noodgevallen – om een standaardkeuze te maken en iemand in de organisatie op te nemen die onze waarden of groepsdoelstellingen niet deelt.
Statistisch gezien zullen er, naarmate we groeien, zeker mensen in de groep komen met wie we niet echt een affiniteit hebben. Reden te meer om voorzichtig te zijn en geen mensen in onze teams op te nemen die duidelijk geen interesse hebben in het collectieve project waar we verantwoordelijk voor zijn.

Geef niet toe aan deze waanzinnige race tegen de klok…

En tot slot, de ultieme paradox. Met groei komt een schijnbaar eindeloze race tegen de klok. Het is wanneer succes wordt bevestigd dat hard werken in een neerwaartse spiraal terecht lijkt te komen. Het verlies van een gevoel van verbondenheid en de verslechtering van persoonlijke relaties wordt heel vaak geweten aan een gebrek aan tijd… Onze bedrijven groeien, net als hun personeelsbestand, omdat het doel is om de werklast gelijkmatiger te verdelen. En toch hebben werknemers steeds minder tijd om met elkaar te overleggen! Wie begrijpt dit krankzinnige mechanisme?
Terwijl de middelen nu beschikbaar zijn om een stabiele en gecontroleerde organisatie op te zetten, beginnen we aan een waanzinnige rush die geen tijd meer laat voor interpersoonlijke uitwisselingen. Maar de beslissing is aan ons. Het is een zuivere keuze, zowel individueel als collectief: is het handhaven van een houding die beschikbaarheid en openheid naar anderen bevordert een prioriteit of niet?

Dit vermogen om te aanvaarden dat het team verandert, blijft bovenal een formidabele eis voor elk lid van het collectief… Binnen een groep is elke persoon op een dubbele zoektocht: aan de ene kant zijn of haar behoefte om erbij te horen bevredigen en aan de andere kant een speciaal voorrecht verkrijgen. Naarmate de groep groeit, wordt het nastreven van dit dubbele doel bedreigd. Evenwichten worden herzien en de eigenlijke identiteit van het collectief wordt in vraag gesteld, met het risico dat elk van zijn leden er zijn of haar plaats niet in vindt.

Deel uitmaken van een groeiende groep betekent onze nederigheid op de proef stellen en ons vermogen ontwikkelen om verrijkt te worden door nieuwe invloeden, zonder heimwee naar het verleden toen we nog onder elkaar waren, in een kleine groep, en samen droomden van deelname aan een project dat groots zou worden.

Jean-Paul ERHARD

Foto : Microsoft – Founding Team