De helft van de werknemers maakt gebruik van artificiële intelligentie op het werk, maar zeven op de tien werkende Belgen vindt dat er in hun organisatie nog geen duidelijke regels zijn rond het gebruik van AI. “Werkgevers beseffen dat ze mee verantwoordelijk zijn voor de digitale geletterdheid van hun werknemers, maar het blijft zoeken voor veel bedrijven om de Europese verordening in de praktijk te brengen,” aldus de experten van Acerta Consult.

Op 2 februari 2025 traden de eerste maatregelen van de Europese AI-verordening in werking in ons land. Die legt uniforme regels op voor het gebruik van AI op de Europese werkvloeren. Zo moeten werkgevers de AI-geletterdheid bij hun werknemers waarborgen, onder andere door opleidingen aan te bieden, én zijn bepaalde AI-toepassingen verboden.

Hoe is het momenteel gesteld met de implementatie van die AI-verordening? Uit het onderzoek van Acerta Consult blijkt dat de helft van de werknemers intussen een of meerdere AI-toepassingen gebruikt voor zijn of haar job. 10,2% doet dat dagelijks, 15,1% wekelijks, nog eens 10,5% maandelijks en 12,8% minstens enkele keren per jaar. Toch vindt zeven op de tien werkende Belgen dat er nog onvoldoende richtlijnen rond AI zijn op de werkvloer. 43,1% weet niet of hun werkgever AI-tools toestaat op het werk. De meeste bedrijven staan nochtans positief ten opzichte van het gebruik van AI: 53,3% staat AI-tools toe onder voorwaarden, 34,6% staat ze toe zonder beperkingen en slechts 12,2% verbiedt alle AI-tools.

Ellen Van Grunderbeek, juridisch experte bij Acerta Consult: “Uit een analyse van Eurostat data bleek al eerder dat België in de top 3 staat wat het gebruik van AI in ondernemingen betreft. Transparante communicatie over de AI-toepassingen die de werkgever toelaat en verbiedt, de voorwaarden die daaraan gekoppeld zijn en de toezichtpersoon die ze kunnen aanspreken bij vragen of onduidelijkheden zijn belangrijke assen van AI-beleid binnen de organisatie. Die kan de vorm aannemen van een AI-policy waarnaar werkgever en werknemer kunnen teruggrijpen.”

1 op de 3 werkgevers heeft nog geen AI-opleiding gegeven of gepland

Volgens de EU-verordening moeten werkgevers hun personeel voorbereiden op de AI-evolutie. De meeste ondernemingen zijn daar mee bezig: 40,2% bood vorig jaar opleidingen rond AI aan en 24,1% plant dat dit jaar te doen. Toch heeft 35,7% nog geen AI-opleidingen gegeven en zijn er bij die ondernemingen ook geen plannen voor het organiseren van trainingen over AI-tools.

Ellen Van Grunderbeek: “Het feit dat een deel van de werkgevers nog geen AI-opleiding aanbiedt, komt vaak niet voort uit onwil, merken we in de praktijk. Het is eerder een kwestie van onwetendheid en onzekerheid: sommige bedrijven weten niet dat het verplicht is, andere twijfelen over wat de inhoud precies moet zijn en/of vinden moeilijk kwalitatieve, toegankelijke opleidingen die aansluiten bij hun sector. Bovendien wachten veel organisaties op heldere richtlijnen van de overheid of inspirerende voorbeelden van concullega’s om de eerste stap te durven zetten. AI-opleidingen zijn echter noodzakelijk gezien de mogelijke risico’s van AI, bijvoorbeeld als het gaat over het delen van gegevens.”

Opleidingsappetijt

Hoewel AI-opleidingen nog niet in alle ondernemingen ingang hebben gevonden, is er wel grote appetijt bij werknemers om bij te leren over de verschillende toepassingen van Artificiële Intelligentie. 26,3% van de werknemers geeft aan dat minstens een deel (of iedereen) van diens bedrijf vorig jaar een AI-opleiding kreeg. Nog eens 10,4% verwacht dit jaar AI-training te krijgen. 63,2% heeft geen training gekregen of was niet op de hoogte van de opleidingsplannen. Toch is er veel animo voor AI-opleidingen onder werknemers: 60% van de werknemers is geïnteresseerd om opleidingen te krijgen rond het gebruik van AI in zijn werk.

Ellen Van Grunderbeek: “Uit de bevraging blijkt dat jonge mensen meer vertrouwen hebben in AI dan hun oudere collega’s, wat begrijpelijk is gezien hun vertrouwdheid met technologie. Niet elke functie is even vatbaar voor AI-integratie, maar het is raadzaam om AI proactief te benaderen in plaats van af te wachten. Dit wordt bevestigd door het feit dat 60% van de werknemers begin dit jaar aangaf geïnteresseerd te zijn in AI-opleiding. Van die 60% zijn het niet alleen de jongeren die opleiding willen volgen. Ook oudere werknemers (55+) zijn geïnteresseerd: ongeveer de helft (50,4%) heeft interesse in een opleiding. We kunnen dit alleen maar toejuichen en het is nu aan de bedrijven om hier werk van te maken. Al is het logisch dat het voorlopig voor ondernemingen nog zoeken is: er is momenteel nog te weinig duidelijkheid in de wetgeving over wat een AI-opleiding precies moet inhouden. AI creëert niet alleen behoefte aan kennis over AI zelf, maar ook aan opleidingen die kritische denkvaardigheden, menselijke interactie en aanpassingsvermogen versterken.”

Bron: de gegevens komen van de jaarlijkse Spiegelbevraging die Acerta Consult door het onderzoeksbureau Indiville laat uitvoeren bij een representatief staal van meer dan 500 Belgische werkgevers en nog eens bij meer dan 2.000 werknemers.

*Onder AI wordt hier verstaan: een machinaal systeem dat met een zeker mate van autonome output kan afleiden uit input, en dat zichzelf gaandeweg kan bijsturen. Het gaat over populaire AI-systemen zoals ChatGPT, Copilot, Deepl…, maar ook over bedrijfsinterne AI-tools. De AI-verordening maakt ​ een onderscheid op basis van het risiconiveau van het systeem. Sinds 2 februari is het bijvoorbeeld verboden om op de werkvloer systemen te gebruiken die uit input emoties afleiden, het risiconiveau daarvan wordt beoordeeld als ‘onaanvaardbaar hoog’.