De werkdruk die werknemers ervaren is de afgelopen twintig jaar sterk toegenomen, onder meer door het gebruik van technologie en door veranderende normen en waarden in de samenleving. Dat blijkt uit onderzoek van Tilburg University in opdracht van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Volgens de Tilburgse onderzoekers zouden werkgevers meer oog moeten hebben voor de oorzaken van toenemende werkintensivering.

Het Working Paper ‘Werkintensivering van beroepen’ van het departement Human Resource Studies van Tilburg University maakt deel uit van het WRR-project ‘Toekomst van werk’, dat cruciale ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in kaart brengt, in het bijzonder op het terrein van de digitale revolutie, de robotisering, de flexibilisering en de intensivering van arbeidsrelaties.

De onderzoekers Sjanne Marie van den Groenendaal MSc, prof. dr. Marc van Veldhoven en dr. Charissa Freese richtten zich voor dit rapport op de intensivering van het werk in zes verschillende beroepen gedurende de afgelopen 20 jaar: thuiszorgmedewerker, leerkracht in het basisonderwijs, ICT-systeembeheerder, mobiele objectbeveiliger, vrachtwagenchauffeur binnenland en orderpicker.

Om de veranderingen in deze beroepen in kaart te brengen zijn drie focusgroepen georganiseerd met arbeidsdeskundigen. Daarnaast is gebruik gemaakt van informatie uit het Claimbeoordelings- en Borgingssysteem (CBBS) van het UWV.

Oorzaken toenemende werkdruk

In alle onderzochte beroepen ervaren werknemers dat de werkdruk sterk is toegenomen, blijkt uit het onderzoek. Dat is toe te schrijven aan een cocktail van minder of aangepaste hulpbronnen en hogere taakeisen bij het uitvoeren van het werk. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het gebruik van nieuwe technologie die steeds hogere eisen stelt aan snelheid of beschikbaarheid van mensen. Daarnaast zijn ontwikkelingen in de maatschappelijke context een oorzaak van toenemende werkdruk. Een voorbeeld hiervan zijn veranderende maatschappelijke waarden en normen waardoor werknemers te maken krijgen met steeds mondiger en agressievere klanten, patiënten en leerlingen.

Door deze processen op beroepsniveau in kaart te brengen, kan de samenhang tussen ontwikkelingen in de maatschappelijke context, veranderingen in het uitvoeren van het werk en stress van beroepsbeoefenaren nog beter doorgrond worden.

Of werkgevers zich bewust zijn van de impact van al deze veranderingen op hun personeel is een open vraag. In elk geval is het volgens de onderzoekers van belang voor werkgevers om ruimte te creëren voor het bespreken van de gevolgen van deze veranderingen. Ook kunnen ze evalueren in hoeverre beroepsbeoefenaren bijvoorbeeld het gebruik van nieuwe technologie ook daadwerkelijk als ondersteunend ervaren. Tot slot is het van belang werknemers te ondersteunen bij het ontwikkelen van conflict- en communicatievaardigheden, aangezien deze vaardigheden steeds noodzakelijker worden door veranderde maatschappelijke waarden en normen.

Bron: Werkintensivering van beroepen Rapport – Tilburg University