Volgende week zit voor bijna 26.000 graduaatsstudenten in Vlaanderen het academiejaar erop. Dat zijn er meer dan dubbel zoveel als vijf jaar geleden. Bovendien zullen binnen het jaar de afgestudeerde graduaatstudenten zo goed als allemaal aan het werk zijn. Ondanks dit succes zijn de Vlaamse Hogescholenraad en de vakbonden en werkgeversorganisaties in de SERV bezorgd over de toekomst van de graduaatsopleidingen.

In een gezamenlijk advies vragen ze minister van Onderwijs Demir voldoende basisfinanciering te voorzien, het werkplekleren te versterken en de programmatie van nieuwe, arbeidsmarktgerichte graduaatsopleidingen te versnellen. De situatie wordt stilaan onhoudbaar voor de hogescholen en zet de kwaliteit van de opleidingen onder druk.

Veerle Hendrickx, voorzitter Vlaamse Hogescholenraad: “We leiden duizenden studenten op voor sectoren die vandaag snakken naar personeel. Maar de financiering blijft achter. Als de overheid deze opleidingen niet adequaat financiert, zadelen we niet alleen onze hogescholen, maar ook de hele economie en samenleving op met een gemiste kans.”

Stijn Gryp, voorzitter SERV: “Graduaatsopleidingen leiden jongeren en zij-instromers snel en doelgericht op naar profielen waar veel vraag naar is. Willen we dat deze opleidingen voldoende kwaliteit blijven leveren voor een diverse groep studenten, werkplekleren goed inbedden en blijven inspelen op de noden van een krappe arbeidsmarkt, dan zal de Vlaamse Regering betere randvoorwaarden moeten creëren. Zo versterken we samen dit succesverhaal.”

Groeiend aantal studenten en veel jobs voor afgestudeerden

Sinds de graduaatsopleidingen in 2019 verhuisden naar de hogescholen, zijn er meer dan dubbel zoveel studenten (van 10.000 naar bijna 26.000). Deze korte beroepsgerichte opleidingen in STEM-richtingen, zorgberoepen en leraren zijn populair bij jongeren en zij-instromers. In 2024 studeerden 5.347 studenten af. Volgens cijfers van VDAB vinden afgestudeerden vlot hun weg naar de arbeidsmarkt. Na een jaar is slechts 2,7% nog werkzoekend (Schoolverlatersrapport 2022-2023).

Financiering en kwaliteit onder druk

De graduaatsopleidingen kijken aan tegen een toenemende onderfinanciering. Ramingen van de Vlaamse Hogescholenraad tonen aan dat de huidige financiering door de overheid slechts 73% van de reële kostprijs van de opleiding dekt. Hogescholen moeten de opleiding van 7.000 studenten zelf bekostigen. Dat gaat ten koste van andere uitgaven of financiële reserves.
De volgende jaren verwachten de hogescholen nog meer studenten in de graduaatsopleidingen. Dat is goed voor de arbeidsmarkt maar de groep niet-gefinancierde studenten wordt hierdoor alleen maar groter.

Kwaliteit van graduaatsopleidingen blijven verzekeren

De SERV en Vlaamse Hogescholenraad zien de graduaatsopleidingen steeds meer onder druk komen. Dat is slecht nieuws voor de studenten maar ook voor de arbeidsmarkt. Daarom vragen de hogescholen, vakbonden en werkgeversorganisaties aan minister van Onderwijs Demir om de randvoorwaarden van de graduaatsopleidingen te herzien.

De SERV en de Vlaamse Hogescholenraad vragen dringend drie maatregelen:

• Een correcte basisfinanciering zodat elke graduaatsstudent billijk wordt gefinancierd binnen het globaal te voorzien onderwijsbudget.
• Meer ondersteuning voor werkplekleren zodat geschikte leerwerkplekken vinden met goede begeleiding en evaluatie mogelijk blijft als essentieel onderdeel van de opleiding. Gezien de krappe arbeidsmarkt zijn stimulerende maatregelen voor ondernemingen en sectoren gewenst.
• Snellere programmatieprocedures zodat opleidingen sneller kunnen inspelen op nieuwe arbeidsmarktbehoeften. Nu duurt het 5 tot 7 jaar alvorens een nieuwe opleiding is opgericht en de eerste studenten afstuderen.

De Vlaamse Hogescholenraad en de SERV vragen de minister om het succesverhaal van de graduaatsopleidingen te versterken. Zowel de studenten en hogescholen als de vele kmo’s en ondernemingen in Vlaanderen hebben hierbij te winnen.

Bron: SERV