Er zijn twee belangrijke data in de eerste helft van maart: Internationale Vrouwendag op 8 maart en Equal Pay Day op 14 maart in België. Beide dagen vestigen de aandacht op een ernstig probleem: de bestaande loonongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Volgens de laatste cijfers van Statbel bedraagt de loonkloof in België 5%, met grote verschillen in de verschillende sectoren. Maar hoe ervaren Belgische werknemers de inspanningen van werkgevers ten voordele van gelijke beloning en transparantie?

SD Worx draagt met de werknemersstudie ‘Navigator Series’ bij tot meer inzicht in de uitdagingen. De studie werd uitgevoerd in 18 Europese landen bij 18.000 werknemers, waaronder meer dan 1000 Belgen.

Volgens de laatste cijfers van Statbel bedraagt de loonkloof in België 5%2; het Europees gemiddelde ligt op 13%. Dat lijkt goed nieuws, al zijn er grote verschillen in sector en leeftijd. Het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen spreekt van 7%, gecorrigeerd voor arbeidsduur en 20% voor niet gecorrigeerd voor arbeidsduur.

Voorlopig beperkt vertrouwen in maatregelen

Een deel van de werknemers in België is sceptisch over de inspanningen van hun werkgevers om ongelijke beloning tegen te gaan. Slechts een op drie (29%) is ervan overtuigd dat hun bedrijf zich actief inzet voor eerlijke lonen, terwijl een kwart (25%) van de respondenten dit ontkent. 28% van de respondenten is neutraal. Een op vijf (19%) heeft geen idee, wat ook problematisch lijkt. Dit suggereert dat de maatregelen die bedrijven nemen niet bekend zijn, niet voldoende worden gecommuniceerd of dat er geen vertrouwen is in de beloften.

Het verschil tussen mannen en vrouwen is opmerkelijk. Terwijl meer dan een op de drie mannen (35%) gelooft dat hun werkgever iets doet om de loonongelijkheid tegen te gaan, gelooft slechts een vijfde (of 21%) van de vrouwen dat. Dit is een duidelijk teken dat vooral vrouwelijke werknemers minder vertrouwen hebben in de inspanningen van hun werkgever – een tekort dat best wordt weggewerkt.

Gelijke beloning blijft een heet hangijzer

Niemand praat precies graag over geld – en blijkbaar nog minder over de loonkloof tussen mannen en vrouwen. Het onderwerp is nog steeds een blinde vlek in Belgische bedrijven. Slechts 20% van de werknemers geeft aan dat genderspecifieke loonverschillen openlijk besproken worden in hun bedrijf. Tegelijkertijd geeft 43% aan dat het onderwerp zelden besproken wordt in hun bedrijf. 23% is neutraal en 14% heeft geen idee.

Vooral vrouwen voelen zich vaak in het ongewisse gelaten. Terwijl 29% van de mannen zegt dat hun werkgever informatie geeft over de loonkloof tussen mannen en vrouwen, is dit cijfer voor vrouwen slechts een op de tien (12%). Er zijn duidelijke maatregelen en transparantie nodig om de loonkloof tussen mannen en vrouwen op de lange termijn te dichten.

De EU grijpt in

In het licht van deze cijfers wordt de nieuwe EU-richtlijn over beloningstransparantie steeds belangrijker. Vanaf juni 2026 moeten bedrijven met meer dan 250 werknemers regelmatig rapporten publiceren over hun beloningsstructuren. Algemeen gesproken krijgen werknemers ook het recht om informatie op te vragen over de beloningsniveaus in hun bedrijf.

“De EU-richtlijn Loontransparantie is bedoeld om genderspecifieke loonverschillen zichtbaar te maken en bedrijven te verplichten transparanter te zijn. Vrouwen en mannen ervaren de loonkloof en loontransparantie verschillend, maar voor beiden kan het beter”, zegt Virginie Verschooris, loonspecialist van SD Worx België.

“Misschien zullen Internationale Vrouwendag en Equal Pay Day in de toekomst gevierd worden als symbolen van gelijke rechten in de praktijk, en zo een herinnering zijn aan hoe belangrijk diversiteit en gelijke kansen zijn in onze samenleving”, vat Virginie Verschooris van SD Worx samen.

Inzicht in loonschalen als eerste stap

Er is ook goed nieuws. Bijna de helft van de Belgische werknemers (47%) is wel bekend met de loonschaal (minimum, gemiddelde en maximum) waarin gelijkaardige functies worden ingedeeld; een kwart (26%) is niet op de hoogte van deze schaal. De verschillen tussen mannen en vrouwen blijven bestaan: 51% van de mannen en 42% van de Belgische vrouwen zegt bekend te zijn met de schalen.

Belgen zitten internationaal wel in kopgroep qua vertrouwen in het loonpakket: bijna helft Belgen vindt loonpakket fair t.o.v. eigen collega’s en t.o.v. de arbeidsmarkt. Eén op vijf Belgen (20%) is (nog) niet overtuigd van de interne billijkheid binnen het bedrijf.

Volgens Virginie Verschooris van SD Worx is het belangrijk ook de inspanningen te benadrukken: “Er zijn zeker ook lichtpunten: wij zien wel degelijk werkgevers die werk maken van hun loonbeleid. Maar er is nog werk aan de winkel. Om dit te versnellen ontwikkelde SD Worx een Pay Equity Audit (PEA). Dit helpt bedrijven juist om na te gaan waar de pijnpunten zijn en zo krijgen ze aanbevelingen.”

Bron: SD Worx