Meer dan de helft (53,2%) van de werknemers in België heeft zich in 2024 minstens één keer afwezig gemeld. Sinds 2023 ziet de HR-dienstverlener Securex een sterke toename van frequent absenteïsme (min. 3 keer) en van het aantal werknemers dat één dag afwezig was, vooral in grotere bedrijven.

Minder dan de helft (46,8%) van de werknemers in België meldde zich in 2024 nooit ziek. In 2024 waren werknemers gemiddeld 1,36 keer afwezig, een stijging van 20% vergeleken met de pre-Covid periode.

Daarnaast toont het onderzoek van Securex een opvallende stijging van het aantal werknemers dat zich vaak afwezig meldde. In 2024 meldde zich een recordaantal werknemers drie keer of meer afwezig (17,4%). Dat is een stijging van 8,55% sinds 2023 en een stijging van 36% sinds voor de coronapandemie.

Stephanie Heurterre, Senior HR consultant bij Securex, legt uit: “We zien een sterke stijging van (middel)lange afwezigheden, maar de laatste jaren ook een toename van korte, meer frequente afwezigheden. Net zoals voor langdurig absenteïsme is het belangrijk dat bedrijven inzetten op een structureel absenteïsmebeleid waarin eerst en vooral wordt ingezet op preventie en een constructieve, ondersteunende dialoog. Daarnaast is het belangrijk dat bedrijven een duidelijk kader met heldere afspraken over ziektemelding, ziektebriefjes en opvolging vastleggen. En daarbij gericht bepalen en communiceren over de plaats en meerwaarde van andere aanvullende acties, zoals medische controle.”

Afschaffing ziektebriefje zorgt vooral in grotere bedrijven voor meer ééndagsafwezigen

Sinds de afschaffing van het ziektebriefje in november 2022 hoeven werknemers niet meer verplicht een ziektebriefje te tonen als ze één dag ziek afwezig zijn of voor hun eerste ziektedag, tot maximaal drie keer per jaar1. Ook dat lijkt een directe impact te hebben op de frequentie van afwezigheden: het aantal ééndagsafwezigen steeg sindsdien met 44% (van 6,12% naar 8,82%).

In grotere bedrijven (vanaf 50 werknemers) was een op de tien werknemers één dag ziek afwezig in 2024, een stijging van 62% in vergelijking met 2022. Maar ook in kleinere bedrijven, waar de afschaffing van het ziektebriefje niet verplicht was, steeg dit cijfer met bijna 30% in twee jaar tijd.

Stephanie Heurterre: “Met de afschaffing van het ziektebriefje wordt het voor werknemers gemakkelijker om zelf te bepalen wanneer ze een dag niet in staat zijn om te werken. Dat heeft als gevolg dat meer medewerkers voor een korte periode afwezig zijn. Bedrijven worden dus vaker geconfronteerd met onverwachte ziektemeldingen, wat natuurlijk een impact heeft op de personeelsplanning en druk zet op collega’s die werk moeten overnemen.”

​Prof. Philip Verwimp, Onderzoeksleider aan HIVA – KU Leuven: “We observeren inderdaad een stijging van het aantal ééndagsafwezigheden bij grote bedrijven sinds de afschaffing. Nu moeten we bekijken of er eventueel sprake is van een daling in de afwezigheden van twee, drie of meer dagen.”

Afwezigheid voorkomen dankzij een uitgewerkt beleid

Zoals ook opgenomen in het regeerakkoord, is preventie van langdurige afwezigheden cruciaal. Daarnaast is het echter belangrijk dat initiatieven rond frequent (kort) absenteïsme als onderdeel van dit kader worden gezien. In reactie op de stijgende cijfers is het essentieel om, naast heldere afspraken over complementaire acties zoals medische controle, een proactief welzijns- en preventiebeleid binnen organisaties te ontwikkelen. Investeren in leiderschap en een open cultuur waarin het welzijn van werknemers centraal staat, helpt om absenteïsme te beperken.

“Het is cruciaal dat leidinggevenden, dankzij de juiste opleidingen, constructieve gesprekken hierover leren aangaan met hun medewerkers,” benadrukt Stephanie Heurterre. “Door constructieve dialogen te bevorderen en absenteïsme objectief en zonder oordeel tijdens overlegmomenten te bespreken, kunnen organisaties op maat gemaakte actieplannen ontwikkelen. Een geïntegreerd beleid dat frequente afwezigheden monitort, stelt hen in staat om de juiste acties te nemen die zowel medewerkers als teams ondersteunen. Dat bevordert een gezondere en productievere organisatie.”

Bron: Securex