66 procent van de Belgische beeldschermwerkers heeft het voorbije jaar fysieke klachten gehad. Dat blijkt uit onderzoek van Attentia bij meer dan 6.000 Belgische personeelsleden. Zitten is duidelijk het nieuwe roken. Opvallend is dat medewerkers jonger dan 30 jaar meer visuele klachten hebben (82%) dan collega’s ouder dan 50 jaar (70%). 

Ondernemingen zijn sinds januari 2016 niet meer verplicht om een medisch onderzoek te organiseren voor beeldschermwerkers. Wat ze wel nog moeten coördineren is een vijfjaarlijkse risicoanalyse beeldschermwerk. Dat kan budgetvriendelijk en efficiënt via een online zelfevaluatie.

Attentia merkt een positieve evolutie in het aantal bedrijven dat zo’n ‘Self assessment beeldschermwerk’ organiseert. “Meer preventie rond zitten is dringend nodig”, vertelt Jolien Maes, preventiedeskundige ergonomie bij Attentia. “Voortdurend zitten is nefast voor de gezondheid. Van roken hebben we dat al eerder ingezien, maar ook inzetten op zitpreventie moet één van de focuspunten worden voor ondernemingen.”

Uit analyse van de meer dan 6.000 self assessments door Attentia blijkt dat 66 procent van de Belgische beeldschermwerkers het voorbije jaar fysieke klachten gehad heeft. Meer nog: 74 procent van alle deelnemende medewerkers heeft minstens één keer per week visuele klachten na een werkdag. Bij jongere medewerkers (-30) ligt dat percentage (82%) hoger dan bij oudere (70%). Een duidelijk signaal voor bedrijven dat er niet alleen aandacht mag uitgaan naar de ‘oudere werknemers’ maar dat ook de jongere instromende medewerkers een belangrijke focusgroep zijn.

Meest voorkomende klachten
De meest voorkomende klachten, hoewel niet allemaal rechtstreeks gelinkt aan het beeldschermwerk, zijn vermindering van concentratie (55%), gevoel van stress (38%), hoofdpijn en duizeligheid (32%), pijnlijke ogen (31%) en minder goed zien (25%). Bij een aantal klachten is er een duidelijk man-vrouwverschil: 42% van de vrouwen geeft in het self assessment aan regelmatig hoofdpijn te hebben na een werkdag, tegenover 23% van de mannen. Idem bij pijnlijke ogen: 37% van de vrouwen tegenover 26% van de mannen.

Dat lang stilzitten niet goed is, is blijkbaar bij mannen beter doorgedrongen dan bij vrouwen. Want terwijl 80% van de mannen minstens 1x per uur opstaat of van positie verandert, doet slechts 65% van de vrouwen dat. En nog opvallender: hoe ouder de medewerker, hoe meer die dat regelmatig doet.

Belang van de werkomgeving
Hoewel fysieke klachten vaak door een combinatie van factoren komen, speelt een slecht afgestelde werkomgeving zeker een rol. Van alle medewerkers die hebben deelgenomen aan een self assessment én aangegeven hebben dat ze met pijn in de onderrug kampen, heeft 48% een werkhouding die niet volledig volgens de regels is afgesteld. Van alle medewerkers pijn aan de onderrug is dat 32%.

“Begin al met je voeten plat op de grond te zetten, zodat ze voldoende steun ervaren van de grond, je armen in een hoek van minstens 90 graden en ondersteund door armleuningen of je werkblad en de bovenkant van je scherm maximaal op ooghoogte”, vertelt Jolien Maes, preventiedeskundige ergonomie bij Attentia.

Maar wat met medewerkers die geen eigen bureau hebben? Uit het onderzoek van Attentia blijkt dat 66% van de ondervraagde medewerkers geen vaste zitplaats heeft en 33% heeft geen vaste bureaustoel. Bovendien geeft 11% aan de hoogte van zijn/haar bureaustoel niet zelf te kunnen aanpassen, en 26% de armleuning niet te kunnen veranderen. Soms omdat de medewerkers niet weten hoe, soms omdat het niet mogelijk is.

Ergocoachen
“Ook zo’n dingen tonen aan dat ondernemingen hun medewerkers voldoende moeten ondersteunen én medewerkers best zelf ook aandacht besteden aan ergonomie. Je bureaustoel goed zetten duurt even lang als je computer opstarten. Als je de hele dag op een bepaalde plaats gaat zitten, neem je daar toch best even de tijd voor”, legt Jolien Maes uit. “Bedrijven beseffen steeds meer dat aandacht voor ergonomie echt cruciaal is, zowel preventief als reactief. Om de medewerkers mee te krijgen, moeten we ergocoaching doen: duidelijk maken waarom het zo belangrijk is en hen de kennis en tools geven om zelf aan de slag te gaan.”