De coronapandemie heeft de digitalisering in alle bedrijfssectoren een ongeziene boost gegeven. Werken en samenwerken van op afstand, een groeiende vraag naar onlineproducten en -diensten, en het onder de knie krijgen van nieuwe technologieën zijn slechts enkele facetten van deze revolutie. Digitalisering wordt niet langer als optioneel beschouwd maar dat betekent niet dat er geen uitdagingen aan vasthangen. In zijn nieuwe ‘Skills Revolution’-onderzoek – dat werd uitgevoerd bij meer dan 26.000 werkgevers in 40 landen waaronder België – analyseert ManpowerGroup de impact van de gezondheidscrisis op de digitalisering, automatisering en wervingsprojecten, en belicht het daarbij de opkomst van de vaardigheden waar in dit nieuwe tijdperk veel vraag naar is. Eén ding is duidelijk: HR zal een cruciale rol spelen terwijl een K-vormig herstel aan twee snelheden de kop opsteekt.

In een paar maanden tijd zal de gezondheidscrisis de digitale transformatie een aantal jaren vooruit hebbengeduwd.. Volgens een onderzoek van McKinsey(1) hebben de Europese bedrijven op die manier drie jaar gewonnen wat de digitalisering van hun interacties met klanten betreft. Wat de ontwikkeling van digitale producten en diensten betreft, zou er 7 jaar versneld zijn ten opzichte van het groeiritme van de periode vóór corona. Het onderzoek van ManpowerGroup bevestigt deze trend. In België is 36% van de ondervraagde werkgevers tijdens de coronapandemie sneller gaan digitaliseren, terwijl slechts 15% hun transformatieprojecten ‘on hold’ hebben gezet. 48% is aan hetzelfde tempo blijven digitaliseren. En het goede nieuws is dat deze veranderingen geen negatieve invloed hebben op de werkgelegenheid, integendeel. Het aantal gecreëerde jobs is groter dan het aantal verdwenen jobs. 91% van de Belgische werkgevers die hun processen automatiseren is volgens het onderzoek van plan hun personeelsbestand uit te breiden of op peil te houden, vergeleken met slechts 6% van de werkgevers die van plan zijn hun digitaliseringsprojecten te vertragen of ‘on hold’ te zetten.

De bedrijven die het meest digitaliseren zijn degenen die marktaandeel winnen en de meeste jobs creëren. Over welke bedrijven gaat het? In België, net als in 40 bevraagde landen, is de versnelling van de digitale transformatie fors verschillend naargelang de omvang van de ondernemingen: de middelgrote (50-250 werknemers) en grote (meer dan 250 werknemers) bedrijven zijn slagvaardiger geweest met respectievelijk 29% en 21% dat hun inspanningen op digitaal vlak geïntensiveerd heeft. Kleinere bedrijven, daarentegen, worden zwaarder getroffen door de crisis en hebben hun digitale en wervingsprojecten eerder opgeschort: 16% van de kleine ondernemingen (10 tot 50 werknemers) en slechts 11% van de microbedrijven (minder dan 10 werknemers) hebben tijdens de coronacrisis meer kunnen investeren in de digitalisering.

De bouwsector is één van de bedrijfssectoren die twee keer zo hard gewerkt heeft aan zijn digitalisering: uit de enquête bleek dat drie keer zoveel bedrijven hun transformatieprojecten een boost hebben gegeven dan dat er bedrijven deze projecten ‘on hold’ hebben gezet (23% tegenover 7%). De trend is ook positief, zij het in mindere mate, in de sector Financiën, verzekering, vastgoed en diensten (14% tegenover 7%), terwijl er in de Maakindustrie meer bedrijven een afwachtende houding hebben aangenomen wat hun transformatie betreft (21% tegenover 36%). In de Retailsector is de balans, tot slot, in evenwicht. Het aantal bedrijven dat zich hier heeft geautomatiseerd is gelijk aan het aantal dat zijn plannen in de koelkast heeft gestoken (24%).

Alle ondernemingen moeten nieuwe modellen vinden om hun historische activiteit uit te oefenen of moeten zichzelf helemaal opnieuw uitvinden, zo blijkt uit het onderzoek. De kledingindustrie, die geconfronteerd werd met de sluiting van tal van verkooppunten, is bijvoorbeeld inventief geweest: online presentaties en modeshows, producten uitproberen in augmented reality, enz. De e-commerce is geen randfenomeen meer en dat geldt voor alle sectoren: de online uitgaven van de Belgen zijn tijdens de pandemie met een derde gestegen.

Een K-vormig herstel en de implementering van de drie H’s van de Skills Revolution

Volgens ManpowerGroup zien we een K-vormig herstel aan twee snelheden de kop opsteken. Bepaalde sectoren en individuen komen er sneller en beter bovenop dan andere. Het gaat hierbij om de groeisectoren, met name in de technologie, digitale communicatie, logistiek, gezondheidszorg en consultancy. Er is een grote vraag naar tal van profielen, of het nu gaat om projectmanagers, ingenieurs, data- of risicoanalisten, specialisten in digitale communicatie of IT-professionals. Aan de andere kant van de K zijn er sectoren en individuen die het risico lopen verder achterop te raken en achter te blijven bij deze transformaties in de handelswereld. Het gaat hierbij om ondernemingen die niet genoeg hebben geïnvesteerd in digitale technologie en om administratieve of laaggeschoolde profielen.

“De gezondheidscrisis heeft de digitalisering een boost gegeven en heeft op die manier gezorgd voor een grotere polarisatie tussen zij die over de nodige vaardigheden beschikken en zij die er niet of onvoldoende over beschikken”, zo luidt de uitleg van Philippe Lacroix, Managing Director van ManpowerGroup. “De topprioriteit op de arbeidsmarkt vandaag is mensen te helpen nieuwe vaardigheden aan te leren, de vaardigheden die ze al hebben te verbeteren, of zich te heroriënteren naar functies waar een tekort aan is. HR-functies worden daarom bijzonder belangrijk in deze digitale transformatie. Hetzelfde geldt voor onze sector en in het bijzonder voor ManpowerGroup, dat zich in het hart van de arbeidsmarkt bevindt. Ons onderzoek heeft de ‘H’s’ van de skills revolutie in de verf gezet: hernieuwen, heroriënteren en herschikken. Ons nieuwe wereldwijde MyPath®-programma om talenten te begeleiden en de IT diensten van ons merk Experis, bieden innovatieve oplossingen voor de uitdagingen van de digitale transformatie.”

Soft Skills + Hard Skills = Human Power

In deze veranderende wereld veranderen ook de vereiste vaardigheden. Volgens het Economisch Forum van Davos zullen mens en machine tegen 2025 het werk gelijk onder elkaar verdelen. Daarnaast zullen 97 miljoen jobs worden gecreëerd in de sectoren van de kunstmatige intelligentie, de groene economie en de gezondheid. Hoewel het belang van de technische vaardigheden niet te ontkennen valt, zorgen de menselijke vaardigheden ervoor dat individuen makkelijker inzetbaar zijn en meer veerkracht hebben. Uit het ‘Skills Revolution’-onderzoek van ManpowerGroup blijkt nochtans dat er op dit vlak een tekort aan opleiding is: 39% van de bevraagde werkgevers in België zegt moeite te hebben om hun personeel op te leiden in de technische vaardigheden waarnaar de meeste vraag is en 45% heeft nog meer moeite om hen de nodige soft skills bij te brengen. In een recent rapport identificeert het Forum van Davos net deze ‘gedragsvaardigheden’ van de toekomst – de befaamde soft skills: kritisch en analytisch denken, complexe problemen oplossen, veerkracht, stressbeheersing en flexibiliteit.

Gezien de moeite die werkgevers ondervinden om de profielen aan te trekken en te behouden, heeft ManpowerGroup het MyPath®-programma gelanceerd om talenten te begeleiden de uitdagingen met betrekking tot hun inzetbaarheid aan te gaan door hen opleidingsprogramma’s aan te bieden die de verwerving van deze nieuwe technische en gedragsvaardigheden bevorderen. Het programma wordt gekoppeld aan opleidingscursussen in de academies van Manpower, met name voor de logistieke en technische profielen, en bij Experis, voor de IT-profielen en bij Jefferson Wells voor profielen in finance, engineering en life sciences.

Met zijn merk Experis, wereldwijd marktleider in zijn segment, ondersteunt ManpowerGroup organisaties bij hun digitale transformatie door digitale diensten met een hoge toegevoegde waarde aan te bieden. Door de doorgedreven automatisatie, e-business en telewerk is er nog meer vraag naar diensten en expertise in de dienstensector, met name op het vlak van cyberveiligheid, de cloud, beheer van de toepassingen en infrastructuren. ManpowerGroup wil hierop inspelen door de mens centraal te stellen.