Oningevulde vacatures, een lange lijst knelpuntberoepen, een groeiend aantal medewerkers die uitvallen door ziekte of burn-out, een grote reserve aan mensen die nog niet actief zijn op de arbeidsmarkt, beperkte deelname aan levenslang leren … de uitdagingen op de Vlaamse arbeidsmarkt anno 2022 zijn enorm. Daarom sluiten de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties een Vlaams werkgelegenheidsakkoord ‘Iedereen nodig, iedereen mee’ met een veertigtal voorstellen om deze problemen op de Vlaamse arbeidsmarkt aan te pakken.

Na twee jaar met de coronapandemie geconfronteerd te zijn, worden we nu getroffen door een Oekraïnecrisis met tienduizenden vluchtelingen over heel Europa. Toch houdt de krapte op de arbeidsmarkt aan omdat dit een structureel probleem is voor de komende tien jaar. Daarom zijn ook vele en structurele maatregelen nodig in een werkgelegenheidsakkoord. Het akkoord dat de sociale partners hebben afgesloten, steunt op vier pijlers: (1) activeren met meer resultaat en herintreders aantrekken, (2) opleiding sterker aanmoedigen, (3) inzetten op werkbaar werk en (4) kansen benutten van interregionale mobiliteit en economische migratie. Het doel is een inclusieve arbeidsmarkt en duurzame tewerkstelling voor zoveel mogelijk mensen. Er starten nu gesprekken met de Vlaamse Regering om op korte termijn tot een tripartiet akkoord te komen en de maatregelen concreet uit te voeren.

Hans Maertens, voorzitter SERV: “Het brandt op de Vlaamse arbeidsmarkt. Ondernemers voelen elke dag hoe moeilijk het is om de juiste mensen te vinden en het bedrijf intussen draaiende te houden. Om de krapte en de mismatch op de arbeidsmarkt aan te pakken, slaan we de handen in elkaar met de werknemersorganisaties om zo snel mogelijk de acute problemen op de arbeidsmarkt op te lossen. Zo moeten werkzoekenden een snellere en intensievere begeleiding krijgen en moeten controle en sanctionering correct en stipt nageleefd worden. Groepen die vandaag niet actief op de arbeidsmarkt aanwezig zijn, willen we aantrekken door kwalitatieve begeleiding, een opleidings-premie bij knelpuntberoepen en een RSZ-korting voor werkgevers.”

Caroline Copers, ondervoorzitter SERV: “Als we willen dat zo veel mogelijk mensen aan de slag zijn, moeten we ook zorgen dat mensen aan de slag kunnen blijven. Daarom ben ik blij dat we met deze voorstellen opnieuw structureel inzetten op werkbaar werk door een werkbaarheidsfonds op te richten en de werkbaarheids-cheques duurzaam en structureel te verankeren. Ook een transitiepremie voor mensen die de zwaarte van hun job écht niet meer aankunnen, is daar onderdeel van.”

Uitdagingen op de Vlaamse arbeidsmarkt

Ook vóór de coronacrisis was al sprake van arbeidskrapte en mismatch. Intussen is de situatie voor de ondernemingen alleen maar nijpender en structureler geworden. Bijna alle sectoren en bedrijfstakken staan onder druk door een tekort aan arbeidskrachten. Vacatures geraken niet ingevuld en de productie en dienstverlening verzekeren wordt soms een moeilijke puzzel. Tegelijk heeft Vlaanderen nog een grote reserve aan mensen die omwille van uiteenlopende redenen niet actief (kunnen) deelnemen aan de arbeidsmarkt. Verder blijft de werkbaarheid van jobs cruciaal om de werkzaamheidsgraad op te krikken. Tot slot wordt bijleren tijdens de loopbaan echt een must terwijl Vlaanderen achterop loopt tegenover andere Europese regio’s en landen voor levenslang leren.

Tripartiet akkoord voor concrete uitvoering

De Vlaamse werkgeversorganisaties Voka, UNIZO, Boerenbond, Verso en werknemersorganisaties ACV, Vlaams ABVV en ACLVB gaan nu snel in gesprek met de ministers van het Vlaams Sociaal-Economisch Overlegcomité (VESOC) om zo snel mogelijk een tripartiet akkoord af te sluiten. Daarna kan de concrete uitvoering van de voorstellen starten om te evolueren naar een inclusieve arbeidsmarkt en duurzame tewerkstelling voor zoveel mogelijk mensen.