Vandaag wordt de zogenaamde Represaillewet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Deze wet[1] biedt getuigen en slachtoffers van discriminatie een betere bescherming tegen represailles. Deze wet volgt op het arrest Hakelbracht van het Hof van Justitie van de Europese Unie in 2019. Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen had zich burgerlijke partij gesteld in deze zaak.

De feiten van deze zaak nog even op een rijtje: in 2015 solliciteerde mevrouw H. voor een job in een winkel. De gerante, mevrouw V., voerde een sollicitatiegesprek met haar, waarbij de kandidate aangaf dat ze zwanger was. De gerante liet haar directie weten dat mevrouw H. de juiste kandidate was voor de functie. De directie reageerde dat zij de kandidate niet wilden aannemen vanwege haar zwangerschap, waarop de gerante de kandidate hiervan op de hoogte bracht. De kandidate meldde dit bij het Instituut. Enkele maanden later ontsloeg de werkgever de gerante omdat zij de kandidate had gesteund. Ook zij klopte aan bij het Instituut.

Mevrouw V. werd niet beschermd tegen de represailles waarvan zij het slachtoffer werd. De Belgische wetgeving bood namelijk alleen bescherming aan werknemers die als getuige optraden voor de rechtbank of bij het onderzoek naar de klacht van het slachtoffer. Die getuigenis moest ook voldoen aan een reeks formele vereisten.

De zaak belandde voor het Hof van Justitie van de Europese Unie. In zijn arrest oordeelde het Hof dat de bescherming van getuigen in ruime zin moet worden toegepast en niet mag worden beperkt door formele criteria. De bedoeling is dat gediscrimineerde personen én getuigen stappen kunnen ondernemen om gevallen van discriminatie op te sporen en op te lossen. Volgens Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, “ondermijnden de te strenge voorwaarden in de Belgische wet de doeltreffendheid van de bescherming. Werknemers dreigden te worden ontmoedigd om een gediscrimineerde persoon te steunen uit angst voor represailles.”

Ze benadrukt het belang van deze zaak: “Het toont ook het belang aan dat slachtoffers en getuigen discriminaties op grond van geslacht blijven melden bij het Instituut. De aangifte van mevrouw H. en mevrouw V. en de door het Instituut gesteunde gerechtelijke stappen hebben uiteindelijk tot een belangrijke wijziging van de Belgische wetgeving geleid. De Represaillewet is immers een belangrijke stap vooruit voor alle slachtoffers van discriminatie en zij die hen met raad en daad bijstaan.”

Bron: Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen
[1] De zogenaamde Represaillewet brengt wijzigingen aan in de Welzijnswet en de (drie) antidiscriminatiewetten, waaronder de Genderwet. De volledige naam van de wet is: “wet tot wijziging van de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen, de wet van 30 juli 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden, de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie, en de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de bescherming tegen nadelige maatregelen betreft”.