Op basis van de grootschalige driejaarlijkse werkbaarheidsmeting bij 12 000 werknemers brengt de SERV-Stichting Innovatie & Arbeid nieuwe cijfers uit over de werkbaarheid van leidinggevende jobs en de impact die een leider heeft op de jobkwaliteit van medewerkers in Vlaanderen (meting 2016).

Een werkbare job of niet? Veel hangt af van de leiderschapsstijl van de directe leidinggevende. Met een coachende leidinggevende heeft 57% van de werknemers in Vlaanderen werkbaar werk. Zij hebben een boeiende en motiverende job die kansen biedt op bijleren, waarvan ze niet overspannen of ziek worden en voldoende ruimte laat voor gezin en privéleven. Krijgen werknemers onvoldoende ondersteuning, dan zakt de werkbaarheidsgraad tot 18%. De leidinggevende kan dus echt het verschil maken.

Het goede nieuws is dat vijf op de zes werknemers in Vlaanderen een goede coach als directe leidinggevende hebben. Voor één op de zes werknemers ligt dat anders. Ze krijgen weinig of geen ondersteuning en daardoor lopen de werkbaarheidsproblemen snel op. Zo hebben ze drie keer meer risico op motivatieproblemen en leertekorten en dubbel zoveel risico op werkstressklachten en onevenwicht in de werk-privébalans.
Hans Maertens, voorzitter SERV: “Om mensen langer aan de slag te houden, is investeren in de kwaliteit van de jobs belangrijk. Coachend leiderschap speelt een belangrijke rol in werkbaar werk en preventie van werkstress en burn-out. Daarom zetten de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties in hun actieplan werkbaar werk ook sterk in op de promotie van coachend leiderschap. Coachende leiders slagen er beter in om medewerkers duurzaam aan het werk te houden.”

Coachend leiderschap op de Vlaamse arbeidsmarkt

Tegenover de volledige meetperiode van de werkbaarheidsmonitor (2004-2016) boekt coachend leiderschap een beperkte maar significante vooruitgang in Vlaanderen. Niet alleen steeg het aandeel werknemers dat goed gecoacht wordt, maar daalde tegelijk ook de groep werknemers die een negatieve relatie met hun chef heeft.

De verschillen in werkbaarheidsknelpunten zijn groot tussen werknemers die al of niet goed gecoacht worden door hun directe chef. Zowel de werkstressklachten, de motivatieproblemen, het leerdeficit als de combinatieproblemen werk-privé lopen snel op met een ondermaatse coach.

De stijl van leidinggeven en de ondersteuning die medewerkers krijgen van hun directe leidinggevende hebben aantoonbare impact op het ziekteverzuim, het personeelsverloop en de haalbaarheid om langer te werken. Werknemers die goed gecoacht worden, zijn de helft minder ziek, zoeken vier keer minder vaak ander werk en zien het twee keer meer zitten om door te werken tot de pensioenleeftijd in vergelijking met werknemers die onvoldoende ondersteund worden.

Werkbaarheidssituatie van de leidinggevende zelf

De werkbaarheid van een leidinggevende job is gedaald tegenover de vorige metingen (van 57% naar 53%), maar scoort beter dan bij niet-leidinggevenden (van 54% naar 50%). Leidinggevenden hebben duidelijk meer werkstressklachten en combinatieproblemen met werk en privé dan niet-leidinggevenden. Bovendien is er sinds 2013 een scherpe toename van problematische werkdruk (van 40% naar 47%). Leidinggevenden nemen dan weer meer deel aan opleidingen en trainingen dan niet-leidinggevenden (64% tegenover 56%).

Bron: SERV – Vlaamse Werkbaarheidsmonitor Werknemers 2004-2016